Hiếu thuận ca

by Chúc Trực Thanh

　　　孝順歌
誰人無父母　父母如天地　人誰無兄弟　兄弟本同氣 劬勞恩重如丘山　欲報寸草心難殫　兄弟義篤猶手足 怡怡不逆成二難　子能孝親親心喜　弟能順兄重倫理 民彜大典聖教存　岵屺棠棣風化美　王祥卧氷得䨇鯉 持歸庖㕑供甘㫖　黃雀入幕符所圖　千載芳名播靑史 田眞田廣欲分財　荆花一夕枯根荄　人心相感遂復合 紫荆榮茂春意囘　孝弟感鬼神　　　孝弟鍾和氣 孝弟行於家　福集禎祥至　孝弟行於國　靡靡唐虞治 男兒立志當剛腸　勿聽私語成參商　勗哉雍睦敦薄俗 好效田眞與王祥　我歌孝順歌　　　欲人存大義 兄弟孔懷父母安　人生俯仰無所愧

HIẾU THUẬN CA CHUC-TRỰC-THANH

---

Thùy nhơn vô phụ mẩu? phụ mẩu như thiên địa; nhơn thùy vô huynh đệ? huynh đệ bổn đồng khí; cù lao ân trọng như Khâu sơn; dục báo thốn thảo tâm nan đàn; huynh đệ nghỉa đôc du thủ tuc, di di bât nghịch thành nhị nan; tử năng hiếu thân, thân tâm hỉ, đệ năng thuận huynh trọng luân lí; dân di đại điển thánh giáo tồn, hụ khỉ đàng đệ phong hóa mỉ; (quân bât kiến:) Vương-tường ngọa băng đăc song lí, trì qui bào trù cung cam chỉ; huỳnh tươc nhập mạc phù sở đồ, thiên tải phương danh bá thanh sử; (hựu bât kiến:) Điền-chơn Điền-quản dục phân tài, kinh huê nhưt tịch khô căn cai; nhơn tâm tương cảm toại phục hiệp, tử kinh vinh mậu xuân ý hồi; hiếu để cảm quỉ thần, hiếu để chung hòa khí; hiếu để hành ư gia, phươc tập trinh tường chí; hiếu để hành ư quâc, mị mị Đường Ngu trị; nam nhi lập chí đương cang trường; vật thính tư ngử thành sâm thương; huc tai ung mục đôn bạc tục, háo hiệu Điền-chơn dử Vương-tường; ngả ca hiếu thuận ca, dục nhân tuyền đại nghỉa; huynh đệ khổng hoài phủ mẩu an, nhân sanh phủ nguởn vô sở quỉ.

Người nào chẳng mẹ chẳng cha?	cha như trời dưởng, mẹ là đât sanh;
Người ai chẳng có em anh?	em anh đồng khí liên nhành cùng nhau;
Nhọc nhằn ơn nặng núi Khâu,	muốn đền tât cỏ, lòng âu khó tròn;
Anh em nghỉa thể tay chơn,	vui vầy đừng giận đừng hờn mới xong;
Thảo thì cha mẹ vui lòng,	nhỏ hay chìu lớn thuận trong đạo hằng;
Dân noi lời thánh dạy răng,	nói năng khiêm nhượng, ở ăn thuận hòa;
Tôt thay phong hóa một nhà,	như thơ hụ khỉ, như thơ đệ đường;[1]
Chớ ngươi chẳng thấy Vương-tường,	nằm băng băt được hai con cá chày;[2]
Bằng lòng mẹ ghẻ thôi rầy,	cầm đi nấu nướng dâng rày món ngon;
Sẻ vàng vào trướng y lòng,	danh thơm ngàn thuở củng còn sử xanh;
Lại không nghe sự bât bình,	Điền-chơn Điền-quản muốn dành của nhau;
Một đêm hoa héo cỏ dàu,	lòng người cùng động băt rầu bèn thôi;
Hoa liền tôt, cỏ lại tươi,	sởn sơ bông lá như hồi đương xuân;
Thuận êm quỉ, thảo đẹp thần,	thảo trên thuận dưới, hòa gần an xa;
Giử đều thuận thảo nơi nhà,	phươc dồn dập tới, lành gia tăng vào;
Thảo nhà mến nươc gồm bao,	trong yên ngoài trị khac nào Đường Ngu;
Con trai lập chí khư khư,	đừng nghe to nhỏ, chớ mù sâm thương;[3]
Thuận hòa được hậu tục thường,	theo Điền-chơn với Vương-tường hòa hai;
Đặt ca hiếu thuận một bài,	muốn truyền nghỉa cả nơi người rỏ phân;
Anh em mến, mẹ cha thương,	trên vui mặt đẹp, dưới mầng lòng an.

   

---

---

Chú thích

1. ▲ Thi Tiểu-nhả: Đàng đệ chi huê, là tỉ anh em tôt như huê đàng huê đệ vậy. — Thi Ngụy-phong: Trăc bỉ hụ hề, chiêm vọng phụ hề. — Trăc bỉ khỉ hề, chiêm vọng mỉ hề, ấy nói con thảo lên chot non chot núi ngóng cha trông mẹ.
2. ▲ Tiểu học: Vươug-tường tánh có hiếu, mẹ mât thuở còn nhỏ. Mẹ ghẻ họ Châu lòng chẳng lành, ngằy trời lạnh nươc đông, muốn ăn cá tươi, khiến Vương-tường đi băt, măy được hai con lý ngư cầm về. Ngằy khác họ Châu muốn ăn sẻ sẻ vàng, lại có vài chục băy vào mùng, Vương-tường băt dưng. Sau Vương-tường làm quan, trị dân phục lắm, nên nó ca rằng: « Hải Nghi chi khương, thiệt lại Vương-tưởng; ban quấc bât không, biệt giá chi công. »
3. ▲ Sâm thương là xa cach nhau như sao sâm sao thương.