Đoan ngọ nhật

by Nguyễn Trãi

Nguyên văn chữ Hán	Phiên âm Hán Việt	Dịch nghĩa
天中共喜值佳辰 酒泛菖蒲節物新 進帖當年思永叔 沉湘底事嘆靈均 闢邪不用絲纏臂 隨俗聊為艾結人 願把蘭湯分四海 從今澡雪舊污民	Thiên trung cộng hỷ trị giai thần, Tửu phiếm xương bồ[1] tiết vật tân. Tiến thiếp đương niên tư vĩnh-thúc[2], Trầm Tương để sự thán Linh-quân[3]. Tịch tà bất dụng ty triền tý[4] ; Tùy tục liêu vi ngải kết nhân[5]. Nguyện bả lan thang[6] phân tứ hải, Tòng kim tháo tuyết cựu ô dân.	Giữa trưa cùng vui, gặp thời tiết tốt; Rượu rắc xương bồ là vật mới ngày tết. Nhớ Vĩnh-thúc năm ấy dâng thiếp can vua; Than việc Linh-quân tự trầm ở sông Tương. Để trừ tà không dùng tơ buộc quanh cánh tay; Theo phong tục cũng bện cây ngải làm hình người. Nguyện đem nước thang lan chia khắp bốn biển, Để từ nay rửa sạch cái nhơ nhớp cũ cho dân.

   

---

---

Chú thích

1. ▲ Xương bồ: một thứ cây nhỏ, ở Trung Quốc có tục ngày tết Đoan ngọ thì lấy cây xương bồ tán nhỏ ra mà rắc vào rượu để uống
2. ▲ Vĩnh Thúc: tức là Âu Dương Tu đời Tống Nhân Tông, dâng sớ can vua về việc bãi chức nhiều quan đại thần trung nghĩa
3. ▲ Linh Quân: tức là Khuất Nguyên. Tết Đoan ngọ chính là ngày giỗ Khuất Nguyên
4. ▲ Tết Đoan ngọ có tục đeo bùa ngũ sắc để trừ tà
5. ▲ Tết Đoan ngọ có tục lấy cây ngải cứu bện hình người, để khô mà dùng làm thuốc; người ta lại hay bện theo hình con động vật thuộc về năm ấy, ví dụ như năm tý thì bện hình con chuột, năm sửu thì bện hình con trâu
6. ▲ Lan thang: nước nấu lá lan, tức lá sả, để gội đầu và tắm cho thơm