Đài gương truyện/6
母發子楚
6. — MẸ TỬ-PHÁT NƯỚC SỞ
Tử-Phát làm tướng-quốc nước Sở, đem quân đánh nước Tần, lương hết ăn, sai sứ-giả về xin vua, nhân sai hỏi thăm mẹ. Bà mẹ hỏi thăm sứ-giả rằng:
— Quân lính có được yên lành không?
Thưa rằng: — Quân lính chia nhau từng hột cơm mà ăn.
— Quan tướng-quân có được yên lành không?
— Quan tướng-quân tôi, bữa nào cũng bò, lợn, gạo trắng.
Tử-Phát đánh được Tần mà về, đến nhà. Bà mẹ đóng cổng không cho vào, sai người ra kể tội mắng rằng:
— Mày có nghe truyện ngày trước, vua nước Việt là ông Câu-Tiễn đi đánh nước Ngô không? Có người dâng một hũ rượu ngon, vua sai đem chút ở bên trên giòng sông, cho quân lính cùng uống ở giòng dưới. Uống có vần-vị gì, mà quân lính đánh giặc tự gấp sức lên năm phần. Lại hôm khác, có người dâng một túi lương khô, vua lại sai chia cho các quân lính. Ăn có mùi-mẽo gì? mà quân lính đánh giặc tự gấp sức lên mười phần. Nay mày đi làm tướng, quân lính phải chia nhau từng hột cơm mà mày cứ một mình bữa nào cũng bò, lợn, gạo trắng. Là nghĩa sao?! Mày thử nghĩ: sai người ta xông vào chỗ chết mà mình ngồi sung-sướng ở trên, dẫu có may mà được một bận, nhưng cái cách làm tướng thời mày còn kém xa. Thôi, mày không phải là con ta, đùng có vào trong cổng ta nữa.
Tử-Phát phải tạ tội, rồi bà mẹ mới cho vào.