Đài gương truyện/36
娟女津趙
36. — Ả QUYẾN, NGƯỜI CON GÁI Ở BẾN ĐÒ NƯỚC TRIỆU
Vua Triệu là Dản-tử sắp quân đi đánh Sở, hẹn cho kẻ thủ-đò biết trước. Khi quân đã tới bến, tên thủ-đò say rượu, nằm nhừ người, không thể dậy sang được. Dản-tử giận, định sắp giết chết. Con gái kẻ thủ-đò là ả Quyến, vì bố lo sợ, tay cầm cái dằm chạy quanh. Dản-tử hỏi:
— Con bé kia chạy gì?
Thưa rằng: — Thiếp là con gái kẻ thủ-đò. Bố thiếp nghe nhà vua sắp sang qua cái bến sông dữ này, sợ rằng có sóng gió, vậy nên sửa lễ cúng các thần Hà-bá; cúng xong mà uống chén rượu thừa hụê thần, đến nỗi say quá như thế. Nay nhà vua định giết, thiếp xin lấy cái thân hèn này để thế mạnh cho cha.
— Không phải là tội mày.
— Nhà vua đã không cho thiếp được thế mạnh; song thiếp xin thưa rằng: kẻ có tội đương lúc say rượu mà nhà vua muốn giết, e rằng cái thân không biết đau mà trong bụng không biết tội; nếu không biết tội mà giết thời ra giết đứa không có tội. Vậy xin vua để cho tỉnh dậy rồi hãng giết, để cho biết tội.
Dản-tử lấy làm khen, rồi tha cho thủ-đò không giết.
Lúc sắp sang đò, thiếu một người tay dằm. Quyến sắn tay áo cầm dằm đến, tự xin rằng:
— Nhà thiếp ở miền sông, đời tập nghề chở đò, xin được theo hầu một tay dằm.
Dản-tử nói:
— Ta trước khi sắp đi, kén các quan theo đi đều phải ăn chay, tắm gội cả; không nhẽ cùng đàn bà con gái cùng ngồi thuyền mà sang.
— Thiếp nghe ngày xưa kia, ông vua Thang đi đánh họ Hạ, hai bên xe kèm hai con ngựa cái, mà đuổi được vua Hạ là Kiệt; lại vua Vũ đi đánh họ Ân, cũng hai bên xe kèm hai con ngựa cái mà đánh được vua Ân là Trụ. Vậy nay nhà vua không muốn sang thời thôi; chớ cùng thiếp ngồi thuyền có can gì.
Dản-tử lấy làm thích, cho ngồi thuyền cùng sang. Giữa giòng, sóng gió êm tĩnh, Quyến hát một bài cho Dản-tử nghe rằng:
« Trèo lên gò kia chừ, mặt nhìn sông.
« Nước rợn sóng chừ, sông mênh-mông.
« Lễ cầu phúc chừ, cơn say nồng.
« Gươm kề cổ chừ, em chột lòng.
« Lệnh vua tha chừ, đục lại trong.
« Em mang dằm chừ, cầm dây song,
« Con thuồng-luồng chừ, giúp công.
« Vua ta đi chừ, về như không.
« Rô-ta đi chừ, đừng ngại-ngùng. »
Thăng bỉ a hề, diện quan thanh.
Thủy dương ba hề, diểu minh minh.
Đảo cầu phúc hề, túy bất tinh.
Tru tương da hề, thiếp tâm kinh.
Phạt ký thích hề, độc nãi thanh.
Thiếp chì tiếp hề, thao kỳ duy.
Giao long trợ hề, chủ tương qui.
Hô lai trạc hề, hành vật nghi.
Dản-tử nghe, thích quá, nói rằng:
— Bữa nọ ta có chiêm-bao thấy lấy vợ, có nhẽ là người con gái này chăng?
Sắp sai quan làm lễ khấn để lấy làm phu-nhân. Quyến hai lạy xin từ, thưa rằng:
— Lễ của đàn bà xưa nay, lấy chồng phải có mối. Thiếp ở nhà còn có bố, vậy không dám theo mạnh.
Nói rồi xin đi.
Dản-tử đến khi về, sai đem lễ đến nhà bố mẹ Quyến mà đón về, dựng lên làm phu–nhân.