Thơ ngụ ngôn La Fontaine (1951)/1
ông La Fontaine
LA FONTAINE.— Ông Jean de la FONTAINE sinh tại Château-Thierry năm 1621, chết tại Paris năm 1695. Cụ thân-sinh ra ông vốn làm kiểm-lâm, trước định cho ông đi học để làm nhà thầy, song ông không có đủ tư-cách theo đạo tu-hành, cho nên lại bỏ trường nhà dòng mà học khoa hình-luật. Cha thấy tính bông-lông bèn lấy vợ và nhường chức kiểm-lâm cho, nhưng ông La Fontaine không phải là một bậc quan-lại hoàn-toàn tư-cách, mà cũng chẳng phải là một người giữ được gia-đạo. Sau bỏ cả chức và quên cả vợ. Nguyên ông La Fontaine có ba tật, khiến nên người gia-trưởng rất xấu, một là tật mê gái, hai là tật biếng-lười, ba là tật hay làm thơ.
Thích làm thơ từ thuở 22 tuổi. Về sau gặp được quan hộ-bộ Fouquet là một người quyền-thế to, lắm của, mà lại hay hậu-đãi những người hay chữ và có tài, mới cấp cho ông La Fontaine mỗi năm 1000 livres. Cứ ba tháng một kỳ lĩnh tiền, bắt phải vịnh một bài thơ làm biên-lai.
Từ lúc ông La Fontaine yên được nơi ăn chốn ở, mới làm ra những thơ này, dị-thường như trò đùa bỡn, mà xem ra nghĩa-lý sâu sắc vô cùng, ngày nay ở bên nước Pháp lấy làm sách học, ai ai đều biết thuộc lòng.