Sách quan chế/52
KINH QUAN, 京官
principaux mandarins attachés à la capitale
TỂ TƯỚNG TAM CÔNG, 宰相三公
Chức Tể tướng ấy là chức làm đầu trong nước, cho nên gọi là Cư đảnh huyền chi vị, vi quấc trụ thạch, tá Thiên tử nhi trạch bá quỉ, lý âm dương nhi thuận tứ thời, nghĩa là làm bậc trên hết, cùng là rường cột Nhà nước, giúp vì Thiên tử, mà chọn lựa các quan, lo trong nước cho yên cùng cho thuận theo việc trời đất.
Chức Tam công cũng là chức trên hết, Hán thơ nói chức Tam công ấy là đảnh túc thừa quân nghĩa là chịu lấy Vua như chơn vạc.
Tra thiên Châu quan, thì dùng Thái sư, Thái phó, Thái bảo, làm Tam công; Thiếu sư, Thiếu phó, Thiếu bảo làm Tam cô. Đời tiền Hán, dùng Đại tư mả, Đại tư đồ, Đại tư không, làm Tam công. Đời hậu Hán, dùng Thái phó, làm Thượng công; chức Thái húy, Tư đồ, Tư không, làm Tam công.
Thuở Thành-thang ở ấp Bạc, dụng ông Y-doản làm A hòanh, ông Trọng-xủy, làm Tả tướng. Đến đời Vua Võ, dùng ông Triệu-công, làm Thái bảo, ông Châu-công, làm Thái sư. Đời nhà Tần, mới có tước hiệu Thừa tướng, Tướng quấc, giúp Thiên tử mà sắp đặt muôn việc trong nước. Đời nhà Hán, thường dùng các Liệt hầu, làm Thừa tướng. Từ đời Ngụy, đời Tần nhẩn lại có khi đặt, có khi bỏ, thường dùng quan khác, như quan Tư đồ để mà hay việc cơ mật, thì cũng là Thừa tướng. Chức Trung thơ lịnh đời Đàng, thì là chức Tể tướng; đời ấy lại đặt Trung thơ lịnh, Thị trung, Thượng thơ lịnh, làm Tam tỉnh, nghĩa là ba chỗ qui việc hội nghị chánh sự trong nước, ấy chính là chức Tể tướng; sau lại đặt thêm chức Đồng trung thơ môn hạ; chức Bình chương sự và chức Tham tri chánh sự, dùng quan tam phẩm. Đời nhà Tống bắt chước đời Đàng, dùng chức Đồng bình chương, làm chức Tể tướng. Tới đời Minh, hiệu Hồng-vỏ, năm thứ mười ba, bèn bỏ chức Trung thơ tỉnh, còn chức Thừa tướng thì đem về lục bộ. Hiệu Vỉnh-lạc năm đầu, đặt chức Nội các, chẳng qua là dùng người bên viện Hàm lâm dỉ bị cố vấn mà thôi, nghĩa là dùng để mà hỏi han.
Từ hiệu Kiểng-thới sấp về trước, không cho hàm Thượng thơ vào hàng Nội các. Từ hiệu Chánh-đức trở lại, lại cho Thượng thơ được vào hàng Nội các, cho nên quiền Nội các lại được trọng hơn.
Chức Tam công chiếu ứng cùng sao Tam thai, thì là sao Thới giai; dưới khôi tinh có sáu vì sao đối cặp với nhau, thì là Tam thai.