Chinh Phụ Ngâm Khúc Quốc Âm Thuận Diễn

Chinh Phụ Ngâm Khúc Quốc Âm Thuận Diễn
của Đặng Trần Côn, do Ngô Tư Thần dịch

Đây là bản diễn nôm "Chinh Phụ Ngâm" của Đặng Trần Côn. Bản nôm này được dịch theo nguyên thể trường đỏan cú của nguyên tác.

Xem:

Diễn Nôm Nguyên Tác

Trời đất phong trần
Hồng nhan đa truân
Thăm thẳm xanh kia hề ai tạo nhân
Trống trận gầm lay trường thành nguyệt
Lửa hiệu rực chiếu Cam Tuyền vân
Chín bệ chống gươm rời chiếu ấm
Nửa đêm truyền hịch triệu tướng quân
Thanh bình ba trăm năm bờ cõi
Nhung phục từ đây khoác võ thần.
Sứ trời cửa thiên sớm giục giã
Người đi tình nhẹ, nặng nghĩa cả
Cung tiễn hề mang lưng
Vợ con hề từ giã
Lớp lớp sông cờ hề sầu ra ải
Inh ỏi tiêu trống hề oán ly gia
Có oán hề chia lìa
Có sầu hề vất vả
Đôi mươi tuổi, chàng Ngô anh hào
Bỏ bút nghiên hề theo cung đao
Muốn đem thành liền dâng vua thánh
Nguyện mang thước kiếm chém loài ngạo
Trượng phu ngàn dặm lòng da ngựa
Thái Sơn gieo nhẹ tựa hồng mao.
Giã từ then cửa vào chinh chiến
Gió hú roi kêu khỏi Vị kiều

Đầu Vị kiều ngòi nước trong
Bên nước trong, bên suối ròng
Tiễn chân chàng hề buồn mênh mông
Thiếp giận chẳng như ngựa hề chàng lên đường
Thiếp giận chẳng như thuyền hề chàng theo sông
Trong trong dòng nước chảy
Khôn gột mối tơ lòng
Xanh xanh bờ cỏ ngát
Khôn vợi nỗi nhớ mong
Nói lại nói hề đưa tay với
Bước một bước hề vịn áo nhung
Lòng thiếp theo chàng như minh nguyệt
Lòng chàng muôn dặm thiên sơn tiễn
Gieo ly bôi hề múa Long Tuyền
Nâng ngọn giáo hề chỉ hổ huyệt
Rằng theo Giới Tử bắt Lâu Lan
Cười hướng Man Khê bàn Mã Viện
Áo chàng vận đỏ tựa ráng pha
Ngựa chàng cưỡi trắng như bạch tuyết
Nhạc ngựa hề vang ngân
Người đi hề trống trận
Giữa phút giây hề đối diện
Trong khoảnh khắc hề ly phân
Phân ly hề Hà Lương
Bồi hồi hề bên đường
Bên đường nhìn thóang cờ khoa trương
Xe trước hề Bắc Tế Liễu
Ngựa sau hề Tây Trường Dương
Ngựa xe cùng tiễn ra quan ải
Dương liễu đâu hay thiếp đọan trường
Khuất khuất sáo mai âm dần khẽ
Đi đi cờ chiến thoáng sau nương
Trông mây đi hề chàng ly biệt
Ngó núi về hề thiếp nhớ thương
Chàng ra ải hề ngoài mưa gió
Thiếp lại phòng hề trong vấn vương
Đi về đều ngoảnh lại
Xanh biếc hề núi sương
Chàng trông thiếp hề Hàm Dương
Thiếp ngóng chàng hề Tiêu Tương
Tiêu Tương mây cản Hàm Dương thụ
Hàm Dương thụ cách Tiêu Tương giang
Cùng trông cùng chẳng thấy
Dâu xanh mọc bờ nương
Dâu bờ nương, dâu bờ nương,
Ý thiếp lòng chàng ai đoản trường?

Từ độ giã từ nơi cát gió
Trăng sáng hay chăng chàng đâu đó
Xưa nay chốn chiến trường
Muôn dặm nhà chẳng có
Gió buốt buốt hề làm mặt người tiều tụy
Nước sâu sâu hề khiến ngựa dậm chùng vó
Lính đêm gối trống nằm bờ Long
Sĩ tối lăn mình trên bãi Hổ
Sáng nay Hán xuống Bạch Đăng thành
Mai rạng Hồ vào Thanh Hải dọ
Eo Thanh Hải non cao rồi lại thấp
Trước Thanh Sơn khe nhỏ hết lại to
Lên non xanh, tuyết đội đầu
Xuống khe lục, ngâm nước rỏ
Thương thay cho những người mang giáp
Mong về, sầu ấy mấy giày vò
Trướng gấm quân vương có biết chăng
Gian nan ai vẽ mặt quan võ
Mường tưởng những nơi chàng từng ghé
Hãn Hải Tiêu Quan bãi gò
Thôn sương quán gió
Hang xà động hổ
Ăn mưa nằm móc
Băng râu tuyết giò
Lên cao nhìn mây trắng
Lòng sao thêm vò võ.
Từ độ giã từ đông nam đạo
Đông nam biết chàng đánh nơi nao
Xưa nay người chinh chiến
Tính mệnh nhẹ hồng mao
Dưới gươm bén, ấm ấm tấc lòng ơn vua nặng
Trong phút giây lượt lượt thước mâu đổ máu đào
Núi kỳ gò cũ trăng chênh chếch
Phì Giang ụ mới gió phao phao
Gió phao phao thổi hồn người tử sĩ
Trăng chênh chếnh soi rạng mặt anh hào
Mặt anh hào hề ai điểm trang
Hồn tử sĩ hề ai khóc não
Thương cho nước cũ dấu binh đao
Kẻ bước chân qua những nỗi nào
Xưa nay chinh chiến mấy kẻ về
Ban Siêu đầu bạc mới thấy quê
Mường tượng chàng ngoài miền rủi ngựa
Gươm ba đoạn, yên một ghế
Gió thu cỏ cát
Quan ải sơn khê
Ngựa tên inh ỏi
Lũy giáo đề huề
Công danh, bận trăm đường
Lao khổ, nhàn chưa dễ

Tỏ cùng ai, nhọc với nhàn
Chàng ngoài hải giác, thiếp cửa loan
Hỏi sao thiếp phận đành ôm cửa
Nào cớ chàng hồn chốn quan san
Vẫn tưởnng cùng nhau duyên cá nước
Đâu ngờ xa cách nước mây ngàn
Thiếp chẳng màng vai người chinh phụ
Chàng chẳng học đòi bã vua quan
Sao chịu giang nam lại hà bắc
Khiến người sớm thán lại chiều than
Tuổi thanh niên chàng phong lưu một khách
Ngày xuân thì thiếp khuê các một trang
Sao đành hai tuổi trẻ
Tâm sự cách quan san
Nhớ trước cùng chàng hôm từ ly
Oanh vàng chưa để liễu xanh lay
Ngày về hỏi khi nao
Rằng quyên báo hạn kỳ
Quyên bay mất dạng, oanh già mất
Bên lầu liễu vẳng tiếng ý nhi
Nhớ trước cùng chàng hôm tiễn tống
Mai tuyết còn chưa tỏ gió đông
Ngày về hỏi khi nao
Chàng hẹn lúc đào hồng
Hoa đào quen gió đông bay mất
Mai già, sông lại trổ phù dung
Hẹn ước chốn nào đến
Bèn bảo Lũng Tây sầm
Nửa ngày hề không lại
Lá rụng chạm cành trâm
Đứng không mà bật khóc
Thôn vắng tiếng gia cầm
Hẹn ước chốn nào đến
Lại bảo Hán Dương kiều
Ngày trọn hề không lại
Gió thổi vạt áo xiêu
Đứng không mà bật khóc
Sông lạnh cơn nước chiều
Năm trước gửi tin nhủ chàng về
Năm nay lại nhắn nhủ thăm quê
Tin đến người chưa đến
Hoa dương héo rụng, rêu đề huề
Rêu đề huề thêm rêu đề huề
Một bước quanh sân trăm não nề
Năm trước hồi thư đã hẹn ngày
Năm nay thư lại báo trùng lai
Thư đến người chưa đến
Song the tịch mịch nắng tà lay
Nắng tà lay lại nắng tà lay
Mười phen hẹn ước chín lượt thay

Thử tính lại ngày đi bao tá
Chẳng biết sen tiền trổ đã ba
Khổ nhất là quanh năm trú quân Tử Tái
Khốn nhất là ngàn dặm lính thú Hoàng Hoa
Lính Hoàng Hoa ai mà không cha mẹ
Quân Tử Tái kẻ nào chẳng thê noa
Cha mẹ sao nỡ tạm chia lìa
Thê phụ sao đành lâu cách xa
Chàng có song đường tóc đã sương
Lại có con thơ đương vận tã
Song đường hề tựa cửa
Con dại hề khóc la
Nuôi cha mẹ hề thiếp thay chồng
Dạy con thơ hề thiếp làm cha
Nuôi già dạy trẻ đấy một thân
Đau thiếp nhớ chàng đà mấy hạ
Mong chàng hôm trước hề đã qua
Nhớ chàng năm nay hề chửa xóa
Chàng xuôi dòng hai năm ba năm những bốn năm
Thiếp tình hòai trăm mớ nghìn mớ rồi vạn mớ
Chẳng thể được bên chàng
Tỏ khổ nhà bao xá
Thiếp có Hán Cung Thoa
Từng đã theo chân rời quê ngoại
Cậy ai gửi quân tử
Tỏ thiếp tương tư hoài
Thiếp có Tần lâu kính
Từng với chàng xưa cùng đối ảnh
Cậy ai gửi quân tử
Soi thiếp dạ băng trinh
Thiếp có chiếc nhẫn bạc
Trong tay thời tương thân
Cậy ai gửi quân tử
Vật mọn gói ân cần
Thiếp có ngọc cài đầu
Thuở bé thường vui chơi
Cậy ai gửi quân tử
Nâng niu lúc xứ người

Năm kia thư tín có đôi lời
Năm nay thư vắng tín cũng vơi
Thấy nhạn tưởng thư từ tái ngoại
Nghe sương tự may manh áo mới
Gió tây muốn gửi, chim chẳng giúp
Xót kẻ chân mây, đẫm tuyết sương
Tuyết lạnh áo hề trướng hổ
Sương buốt giáp hề màn lang
Lạnh buốt bao nhiêu khổ
Chân trời mấy thê lương
Niêm lại mở, thư đề chữ gấm
Tín lại ngờ, quẻ bói tiền vàng
Mấy phen ác lặn mà hiên trùng người còn đứng
Bao độ trăng tròn mà đêm côi gối tóc ngổn ngang
Không men rượu mà người say ra lẩn thẩn
Chẳng ngu khờ mà ý si vẻ mê mang
Trâm nghiêng, bờ tóc rối chẳng màng
Quần lỏng, qua eo gầy không quản
Ngày nặng nề, sân trưa đi tưởng ngã
Đêm lặng lẽ, sáo tương cuộn lại giăng
Ngoài sáo, chim chẳng mách thấy đỉnh đầu bóng ác
Trong mành, ngồi đến đêm tâm sự chỉ bày ngọn đăng
Đăng biết như không biết
Bi thương tự bi thương

Bi lại bi hề chẳng nên lời
Bóng người đèn rạng thảy thương khơi
Năm canh trọn tiếng gà eo óc
Tám gạch tròn hòe xoã phất phơi
Buồn như biển
Phút tựa đời
Gượng thắp hương, hồn hoa theo nhang tàn mất
Gượng soi gương, lệ ngọc rỏ trước hoa rơi
Gượng khẩy cầm, phím Loan phượng dưới ngón chùng lại
Gượng đàn sắt, sợi uyên ương giữa khúc đứt rời
Đông phong ý đó hẳn muốn truyền
Ngàn vàng non Yên nhờ gửi tới
Chẳng thể gửi non yên
Nhớ chàng vời vợi hề đường tựa trời
Trời xa chẳng dễ thông
Nhớ chàng thăm thẳm hề ý nào cùng
Quê người đau xót trong lòng
Lá đa giữa sương xanh
Tiếng ve trong mưa phùn
Sương bổ tan hề dương liễu
Mưa khứa nát hề ngô đồng
Chim về ngọn thung
Móc sa cội tùng
Sân lạnh đầy trùng
Chùa sáng chuông rung
Dế mèn mưa vài tiếng
Chuối tiêu đợt gió ròng
Xuyên khe cửa giấy, cơn gió toạt
Treo rèm hoa ảnh, ánh trăng lồng
Trước hoa trăng soi trăng tự sáng
Dưới nguyệt hoa khai hoa tự hồng
Nguyệt hoa hoa nguyệt bóng trùng trùng
Trước hoa dưới nguyệt hề lòng nao núng

Nhác ngàn việc, nhãng trăm công
Nhác nữ công, trục gấm thẹn với uyên bay phối ngẫu
Nhác phụ xảo, kim vàng hổ với bướm lượn vợ chồng
Nhác vẽ, không son trông nắng sớm
Nhác lời, cả sáng buồn tựa song
Tựa song tựa song lại tựa song
Chàng đi mất hề vẽ ai trông?
Vẽ ai trông hề cõi bàng hoàng
Chàng đi mất hề cách trùng quan
Đâu chỉ ngọn Thái Sơn lạnh lẽo khóc sông Ngân
Đâu chỉ nàng Hằng Nga thê lương ngồi điện Quảng
Tựa sầu hề gối nặng
Thổi buồn hề cơm khan
Muốn mượn men tiêu sầu, sầu nặng rượu không sức
Muốn nhờ hoa giải muộn, muộn lắm đóa héo tàn
Sầu muộn thảy làm sầu muộn lụy
Cửu tuyền, muộn sầu hóa làm doành
Thử sênh quỳnh hề không thành điệu
Ôm tranh bạc hề chẳng nỡ đàn
Nhớ ải xa hề đường đi khó
Mong chinh phu hề túi một lơn
Tiếng quyên hót, rụng tình rơi lệ
Tiêu trống xao, nát phổi nhàu gan
Thua cơn tiều tụy, hình hài rã
Mới biết ly phôi vị chua toan

Vị chua toan hề chua lại cay
Chua cay do chính bởi chàng đây
Do bởi chàng hề đôi lệ đó
Do bởi chàng hề một thân này
Thân thiếp chưa đến trướng quân lang
Lệ thiếp chưa đẫm khăn chiến sĩ
Chỉ có mộng hồn đâu cũng đến
Tìm ai đêm lại đến biên thùy
Tìm chàng hề nẻo Dương Đài
Gặp chàng hề bờ Tương Thủy
Nhớ những lúc nơi vui hội ngộ
Chẳng qua là bên gối mộng xuân
Giận rằng mình chẳng như là mộng
Bến Lũng thành Quan đó được gần
Mộng hết giận lòng mơ lại tỉnh
Mộng về lại sợ , giả không chân
Chỉ một tấc lòng thành chẳng dứt
Chưa từng một khoảnh khắc ly phân
Dù chẳng ly phân chửa được gần
Trèo cao mấy lượt dõi chinh luân
Trông chàng đâu được thấy
Cù lao rau trắng ngần
Tơ xanh choàng cỏ yến
Mây lục nhuốm dâu tần
Bên nam thôn xóm lưng bụi trận
Sông đoài bãi lội toán chim vần
Trông chàng đâu được thấy
Đường quan mấy dịch đình
Ngang mây ngô thụ xám
Lưng trời Thục sơn xanh
Bên bắc kê ngô nửa hoang thành
Mưa phùn lầu sáo vẳng âm thanh
Trông chàng đâu được thấy
Non Không lá thành tòa
Liệng bay chim trĩ biếc
Nhảy múa cội mai xa
Qua đông lam khói mịt không tàn
Gió đoài nhạn lạc kêu thiết tha
Trông chàng đâu được thấy
Sông nước cuộn như câu
Trời xa chim vài điểm
Viễn phố một con tàu
Bóng đoài thông biếc xen rêu dại
Người đi gò lục khuất non sau
Trông khắp chân mây rồi góc biển
Mấy bận lên lầu lại xuống lầu
Mây đông che trọn đôi mắt nhớ
Ngọc quan chinh chiến ở nơi đâu?

Giận không côn phép đem thâu đất
Giận chẳng khăn tiên để bắc cầu
Có lòng thành hóa đá
Không lệ khó lên lầu
Ngoảnh lại đê dài xanh dương liễu
Tiếc đã khuyên ai chí công hầu
Chẳng biết xa nhà ngoài vạn dặm
Lòng chàng ý thiếp có như nhau?
Lòng chàng ví tựa hồ như thiếp
Thì sá gì mang chút oán sầu
Lòng thiếp như hoa theo trời rạng
Lòng chàng chỉ e dường nắng thoảng
Nắng thoảng thoáng qua rồi vụt tắt
Hoa vì nắng tắt úa màu vàng
Hoa dẫu vàng trông người cười nhạt
Nắng thoảng không giọt sáng sẻ sang
Hoa kia do nắng thoảng mà già
Hoa già rơi khắp nhà mênh mang

Hoa rụng như nay đã mấy sương
Lan sân hề đã hái
Cỏ sông hề lại hương
Khoác áo dạo sân vắng
Ngưỡng mặt ngắm thiên chương
Mây thưa thời phảng phất
Bắc đẩu lúc nhập nhường
Sông nước phao trăng sáng
Sao Sâm thóang một đường
Trăng chiếu hề đầu sạp
Gió thổi hề chân tường
Mặt ngọc theo năm héo
Trai hùng vẫn tha phương
Xưa kia hình với bóng
Nay nỡ Sâm với Thương
Chàng cưỡi thanh ty mây còn phủ
Thiếp đi hài Hưởng dấu rêu vương
Hiên nhà hơi xuân thắm thoắt qua
Thương sao để nhỡ tiết ôn hòa
Tiết ôn hòa vàng Diêu tía Ngụy gả gió Đông
Tiết ôn hòa chàng Ngưu ả Chức gặp trăng tỏa
Hôm trước nhà tây chưa vấn tóc
Năm nay đông ốc rể đã qua
Tiếc công giữ thỏ chốn phòng không
Năm qua lại nhỡ tiết ôn hòa
Thoắt như thoi hề tiết ôn hòa
Đời người xuân sắc chóng trôi qua
Lại huống gì sầu xuân chưa hết, thêm thu muộn
Lại huống gì gặp nhau càng ít, lắm cách xa
Biệt sầu thu hận thẩy giày vò
Bồ liễu kia xanh được bao tá
Hoài thương tiếc lệ thở than
Chỉ lo Văn Quân khi bạc đầu hòai vô ích
Chỉ sợ Phan Lang lúc tóc sương phí thở than
Thương tiếc để làm gì
Hoa tươi đương còn thắm hồng nhan
Than vãn để làm chi
Một đi không về bóng thời gian
Thương mệnh bạc, tiếc tuổi xuân
Xuân xanh mấy chốc tóc bạc ngần
Gác hương tiếc mãi hôm hội ngộ
Lầu hoa còn nhớ vải thơm lân
Giận trên chẳng để người được toại
Để nỗi bây giờ lắm gian truân
Gian truân gian truân lại gian truân
Than thiếp thân hề tiếc lang quân

Chàng có thấy ngòai nội đôi uyên ương
Đâu cam phải chịu cảnh đôi đường
Lại có thấy bên dòng đôi oanh yến
Bạc đầu không khi ngừng quyến luyến
Chim kiềm dẫu không lời
Sát cánh cùng bay suốt một đời
Côn trùng vốn vô tri
Quần bầy xa cách chẳng một khi
Liễu bên đường từng liền vạn nẻo
Sen trong ao chạm mặt có thì
Chở nặng hề “Cự hư”
Dây leo hề “thố ty”
Con người sao xa cách
Vạn vật chẳng phân ly
Sao được trên không liền cánh như chim
Dưới đất liền cành như cây
Thà được thác gặp mặt
Không cầu sống chia ly
Nhưng thác xuống gặp mặt
Sao bằng sống sum vầy
Mong sao chàng chẳng lúc nào già
Thiếp mãi như hoa
Ở bên chàng hề nguyện làm bóng
Dẫu chàng đi hề bóng chẳng xa
Chàng vinh quang hề ước một dạ
Ước chàng giúp nước dạ như son
Ước chàng cứu dân thân như thiết
Đói thì ăn trọn Nhục Chi đầu
Khát thì uống sạch Thiền Vu huyết

Mấy phúc môn Kỳ chốn gươm đao
Trời già thương đoái hộ anh hào
Hộ anh hào trăm công trận
Quan Đông bình định bốn ngựa thao
Quan Đông quan Bắc ngừng tên bắn
Đầu núi đuôi non rũ cung đao
Uy lẫm rợp cờ lìa trăng ải
Hoàn ca hơi trận bỏ lại sau
Non Yên Nhiên hề thơ đề
Cung Vị Ương hề đầu trao
Vị ương cung hề hướng thiên trào
Dẫn sông ngân hề rửa gươm đao
Thi nhân viết bài Bình Hoài Tụng
Nhạc phường tấu khúc nhập Hán dao
Lăng yên các hề Tần Phúc Bảo
Kỳ lân đài hề Hoắc Phiêu dao
Tên sách danh bia, lưu ngàn thủa
Tử ấm thê phong, lộc dồi dào
Có sầu hề hôm nay
Đắc ý hề có ngày
Thiếp chẳng dại như người Tô phụ
Lạc Dương chàng cũng bậc tài trai
Khi về ví mang qủa ấn vàng
Há học tuồng cửi chẳng buông tay
Nguyện vì chàng hề thu manh giáp
Nguyện vì chàng hề rót chén mây
Vì chàng nâng lại dòng mây tóc
Vì chàng điểm lại vẻ trang đài
Khăn lệ xưa hề chàng xem đẫm
Thơ tình cũ hề thiếp tỏ bày
Thơ tình cũ hề sum họp mới
Chuyện cũ lời nay hề rượu lại vơi
Rượu vơi hề lại rót
Họa xướng hề lại khơi
Rượu bồ đào hề rót cho cạn
Khúc tử lưu hề xướng cho lơi
Nguyện rót rượu xưa cùng hợp xướng
Với chàng xe lại mối duyên trời
Vai kề đầu bạc cùng đi tới
Cho bõ tình xa ngăn cách trước
Thang bình chung sức giữ cho đời
Thủa thanh bình mong chàng dừng kiếm lại
Toại lòng suối lệ cũng nguôi ngoai
Phải lúc tương phùng nên nhắn nhủ
Oai hùng như thế mới là trai

Thiên địa phong trần
Hồng nhan đa truân
Du du bỉ thương hề thùy tạo nhân
Cổ bề thanh động Trường Thành nguyệt
Phong hỏa ảnh chiếu Cam Tuyền vân
Cửu trùng án kiếm khởi đương tịch
Bán dạ phi hịch truyền tướng quân
Thanh bình tam bách niên thiên hạ
Tùng thử nhung y thuộc vũ thần
Sứ tinh thiên môn thôi hiểu phát
Hành nhân trọng pháp khinh ly biệt
Cung tiễn hề tại yêu
Thê noa hề biệt khuyết
Liệp liệp tinh kỳ hề xuất tái sầu
Huyên huyên tiêu cổ hề từ gia oán
Hữu oán hề phân huề
Hữu sầu hề khế khoát
Lương nhân nhị thập Ngô môn hào
Đầu bút nghiên hề sự cung đao
Trực bả liên thành hiến minh thánh
Nguyện tương xích kiếm trảm thiên kiêu
Trượng phu thiên lý chí mã cách
Thái Sơn nhất trịch khinh hồng mao
Tiện từ khuê khổn tùng chinh chiến
Tây phong minh tiên xuất Vỵ kiều

Vỵ kiều đầu thanh thủy câu
Thanh thủy biên thanh thảo đồ
Tống quân xứ hề tâm du du
Quân đăng đồ hề thiếp hận bất như câu
Quân lâm lưu hề thiếp hận bất như chu
Thanh thanh hữu lưu thủy
Bất tẩy thiếp tâm sầu
Thanh thanh hữu phương thảo
Bất vong thiếp tâm ưu
Ngữ phục ngữ hề chấp quân thủ
Bộ nhất bộ hề khiên quân nhu
Thiếp tâm tùy quân tự minh nguyệt
Quân tâm vạn lý Thiên Sơn tiễn
Trịch ly bôi hề vũ Long Tuyền
Hoành chinh sáo hề chỉ hổ huyệt
Vân tùy Giới Tử liệp Lâu Lan
Tiếu hướng Man Khê đàm Mã Viện
Quân xuyên trang phục hồng như hà
Quân kỵ kiêu mã bạch như tuyết
Kiêu mã hề loan linh
Chinh cổ hề nhân hành
Tu du trung hề đối diện
Khoảnh khắc lý hề phân trình
Phân trình hề hà lương
Bồi hồi hề lộ bàng
Lộ bàng nhất vọng hề bái ương ương
Tiền xa hề Bắc Tế Liễu,
Hậu kỵ hề Tây Trường Dương
Kỵ xa tương ủng quân lâm tái
Dương liễu na tri thiếp đoạn trường
Khứ khứ lạc mai thanh tiệm viễn
Hành hành chinh bái sắc hà mang
Vọng vân khứ hề lang biệt thiếp
Vọng sơn quy hề thiếp tư lang
Lang khứ trình hề mông vũ ngoại
Thiếp quy xứ hề tạc dạ phòng
Quy khứ lưỡng hồi cố
Vân thanh hề sơn thương
Lang cố thiếp hề Hàm Dương
Thiếp cố lang hề Tiêu Tương
Tiêu Tương yên trở Hàm Dương thụ
Hàm Dương thụ cách Tiêu Tương giang
Tương cố bất tương kiến
Thanh thanh mạch thượng tang
Mạch thượng tang mạch thượng tang
Thiếp ý quân tâm thùy đoản trường

Tự tùng biệt hậu phong sa lũng
Minh nguyệt tri quân hà xứ túc
Cổ lai chinh chiến trường
Vạn lý vô nhân ốc
Phong ngao ngao hề đả đắc nhân nhan tiều
Thủy thâm thâm hề khiếp đắc mã đề súc
Thú phu chẩm cổ ngọa Long sa
Chiến sĩ bão yên miên hổ lục
Kim triêu Hán há Bạch Đăng thành
Minh nhật Hồ khuy Thanh Hải khúc
Thanh Hải khúc thanh sơn cao phục đê
Thanh sơn tiền thanh khê đoạn phục tục
Thanh sơn thượng tuyết mông đầu
Thanh khê hạ thủy một phúc
Khả liên đa thiểu thiết y nhân
Tư quy đương thử sầu nhan xúc
Cẩm trướng quân vương tri dã vô
Gian nan thùy vị họa chinh phu
Liệu tưởng lương nhân kinh lịch xứ
Tiêu Quan giác hãn hải ngung.
Sương thôn vũ điếm
Hổ lạc xà khu
Phong xan lộ túc
Tuyết hĩnh băng tu
Đăng cao vọng vân sắc
An phục bất sinh sầu
Tự tùng biệt hậu Ðông Nam kiếu
Đông Nam tri quân chiến hà đạo
Cổ lai chinh chiến nhân
Tính mệnh khinh như thảo
Phong nhận hạ ôn ôn hiệp khoáng chủ ân thâm
Thời khắc trung lịch lịch hoành qua tráng sĩ yểu
Kỳ sơn cựu trủng nguyệt mang mang
Phì thủy tân phần phong niểu niểu
Phong niểu niểu không xuy tử sĩ hồn
Nguyệt mang mang tằng chiếu chinh phu mạo
Chinh phu mạo hề thùy đan thanh
Tử sĩ hồn hề thùy ai điếu
Khả liên tranh đấu cựu giang sơn
Hành nhân quá thử tình đa thiểu
Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hoàn
Ban Siêu quy thời mấn dĩ ban
Liệu tưởng lương nhân trì sính ngoại
Tam xích kiếm nhất nhung yên
Thu phong sa thảo
Minh nguyệt quan sơn
Mã đầu minh đích
Thành thượng duyên can
Công danh bách mang lý
Lao khổ vị ưng nhàn

Lao dữ nhàn thùy dữ ngôn
Quân tại thiên nhai, thiếp ỷ môn
Ỷ môn cố thiếp kim sinh phận
Thiên nhai khởi quân bình sinh hồn
Tự tín tương tùy ngư thủy bạn
Na kham tương cách thủy vân thôn
Thiếp thân bất tưởng vi chinh phụ
Quân thân khởi học vi vương tôn
Hà sự giang Nam dữ giang Bắc
Linh nhân sầu hiểu cánh sầu hôn
Nhất cá thị phong lưu thiếu niên khách
Nhất cá thị thâm khuê thiếu niên hôn
Khả kham lưỡng niên thiếu
Thiên lý các hàn huyên
Ức tích dữ quân tương biệt thời
Liễu điều do vị chuyển hoàng ly
Vấn quân hà nhật quy
Quân ước đỗ quyên đề
Đỗ quyên dĩ trục hoàng ly lão
Thanh Liễu lâu tiền ngữ ý nhi
Ức tích dữ quân tương biệt trung
Tuyết mai do vị thức Ðông phong,
Vấn quân hà nhật quy
Quân chỉ đào hoa hồng
Đào hoa dĩ bạn Ðông phong khứ
Lão mai giang thượng hựu phù dung
Dữ ngã ước hà sở
Nãi ước Lũng Tây sầm
Nhật trung hề bất lai
Trụy diệp đâu ngã trâm
Trữ lập không thế khấp
Hoang thôn huyên ngọ cầm
Dữ ngã ước hà sở
Nãi ước Hán Dương kiều
Nhật vãn hề bất lai
Cốc phong xuy ngã bào
Trữ lập không thế khấp
Hàn giang khởi mộ trào
Tích niên ký tín khuyến quân hồi
Kim niên ký tín khuyến quân lai
Tín lai nhân vị lai
Dương hoa linh lạc ủy thương đài
Thương đài thương đài hựu thương đài
Nhất bộ nhàn đình bách cảm thôi
Tích niên hồi thư đính thiếp kỳ
Kim niên hồi thư đính thiếp quy
Thư quy nhân vị quy
Sa song tịch mịch chuyển tà huy
Tà huy tà huy hựu tà huy
Thập ước giai kỳ cửu độ vi

Thí tương khứ nhật tùng đầu sổ
Bất giác hà tiền dĩ tam chú
Tối khổ thị liên niên tử tái nhân
Tối khổ thị thiên lý hoàng hoa thú
Hoàng hoa thú thùy vô đường thượng thân
Tử tái nhân thùy vô khuê trung phụ
Hữu thân an khả tạm tương ly
Hữu phụ an năng cửu tương phụ
Quân hữu lão thân mấn như sương
Quân hữu nhi lang niên thả nhụ
Lão thân hề ỷ môn
Nhi lang hề đãi bộ
Cung thân xan hề thiếp vi nam
Khóa tử thư hề thiếp vi phụ
Cung thân khóa tử thử nhất thân
Thương thiếp tư quân kim kỷ độ
Tư quân tạc nhật hề dĩ quá
Tư quân kim niên hề hựu mộ
Quân yêm lưu nhị niên tam niên cánh tứ niên
Thiếp tình hoài bách lũ thiên lũ hoàn vạn lũ
An đắc tại quân biên
Tố thiếp trung trường khổ
Thiếp hữu Hán cung thoa
Tằng thị giá thời tương tống lai
Bằng thùy ký quân tử
Biểu thiếp tương tư hoài
Thiếp hữu Tần lâu kính
Tằng dữ lang sơ tương đối ảnh
Bằng thùy ký quân tử
Chiếu thiếp kim cô lánh
Thiếp hữu câu chỉ ngân
Thủ trung thời tương thân
Bằng thùy ký quân tử
Vi vật ngụ ân cần
Thiếp hữu tao đầu ngọc
Anh nhi niên sở lộng
Bằng thùy ký quân tử
Tha hương hạnh trân trọng

Tích niên âm tín hữu lai thời
Kim niên âm hy tín diệc hy
Kiến nhạn uổng nhiên tư tái bạch
Văn sương mạn tự chế miên y
Tây phong dục ký vô hồng tiện
Thiên ngoại liên y tuyết vũ thùy
Tuyết hàn y hề hổ trướng
Vũ lãnh y hề lang vi
Hàn lãnh ban ban khổ
Thiên ngoại khả liên y
Cẩm tự đề thi phong cánh triển
Kim tiền vấn bốc tín hoàn nghi
Kỷ độ hoàng hôn thời trùng hiên nhân độc lập
Kỷ hồi minh nguyệt dạ đơn chẩm mấn tà khi
Bất quan trầm dữ hàm hôn hôn nhân tự túy
Bất quan ngu dữ nọa mộng mộng ý như si
Trâm tà ủy đỏa bồng vô nại
Quần thối nhu yêu sấu bất chi
Trú trầm trầm ngọ viện hành như trụy
Tịch tiêu tiêu tương liêm quyển hựu thùy
Liêm ngoại khuy nhật xuất chi đầu vô thước báo
Liêm trung tọa dạ lai tâm sự chỉ đăng tri
Đăng tri nhược vô tri
Thiếp bi chỉ tự bi

Bi hựu bi hề cánh vô ngôn
Đăng hoa nhân ảnh tổng kham liên
Y ốc kê thanh thông ngũ dạ
Phi phất hòe âm độ bát chuyên
Sầu tự hải
Khắc như niên
Cưỡng nhiên hương hoa hồn tiêu đàn chú hạ
Cưỡng lâm kính ngọc cân trụy lăng hoa tiền
Cưỡng viện cầm chỉ hạ kinh đình loan phượng trụ
Cưỡng điều sắt khúc trung bi yết uyên ương huyền
Thử ý xuân phong nhược khẳng truyền
Thiên kim tá lực ký Yên Nhiên
Yên Nhiên vị năng truyền
Ức quân thiều thiều hề lộ như thiên
Thiên viễn vị dị thông
Ức quân du du hề tứ hà cùng
Hoài nhân xứ thương tâm hung
Thụ diệp thanh sương lý
Cùng thanh tế vũ trung
Sương phủ tàn hề dương liễu
Vũ cứ tổn hề ngô đồng
Điểu phản cao thung
Lộ há đê tùng
Hàn viên hậu trùng
Viễn tự hiểu chung
Tất suất sổ thanh vũ
Ba tiêu nhất viện phong
Phong liệt chỉ song xuyên trướng khích
Nguyệt di hoa ảnh thướng liêm lung
Hoa tiền nguyệt chiếu nguyệt tự bạch
Nguyệt hạ hoa khai hoa tự hồng
Nguyệt hoa hoa nguyệt hề ảnh trùng trùng
Hoa tiền nguyệt hạ hề tâm xung xung

Thiên ban lãn vạn sự dung
Dung nữ công cẩm trục sỉ phao uyên đối ngẫu
Dung phụ xảo kim châm tu thích điệp thư hùng
Dung trang đối hiểu không thi phấn
Dung ngữ chung triêu muộn ỷ song
Ỷ song ỷ song phục ỷ song
Lang quân khứ hề thùy vi dung
Thùy vi dung hề không bàn hoàn
Lang quân khứ hề cách trùng quan
Hà thí Thiên đế tôn lãnh lạc khấp Ngân Chử
Hà thí Hằng Nga phụ thê lương tọa Quảng Hàn
Tạ sầu hề vi chẩm
Chử muộn hề vi xan
Dục tương tửu chế sầu sầu trọng tửu vô lực
Dục tương hoa giải muộn muộn áp hoa vô nhan
Sầu muộn tổng vi sầu muộn ngộ
Muộn sầu hóa tác cửu tuyền than
Thí quỳnh sanh hề bất thành hưởng
Bão ngân tranh hề bất nhẫn đàn
Tư viễn tái hề hành lộ nan
Niệm chinh phu hề nang tác đơn
Quyên thanh đề lạc quan tình lệ
Tiều cổ xao tàn đái bại can
Bất thăng tiều tụy hình hài nhuyễn
Thủy giác khuê ly tư vị toan

Tư vị toan hề toan cánh tân
Toan tân đoan đích vị lương nhân
Vị lương nhân hề song thiếp lệ
Vị lương nhân hề chích thiếp thân
Thiếp thân bất đáo quân chinh trướng
Thiếp lệ bất đáo quân chinh cân
Duy hữu mộng hồn vô bất đáo
Tầm quân dạ dạ đáo giang tân
Tầm quân hề Dương Đài lộ
Hội quân hề Tương thủy tân
Ký đắc kỷ phiên hoan hội xứ
Vô phi nhất chẩm mộng trung xuân.
Thử thân phản hận bất như mộng
Lũng Thủy, Hàm Quan dữ tử thân
Mộng khứ mỗi tăng kinh cánh đoạn
Mộng hồi hựu lự huyễn phi chân
Duy hữu thốn tâm chân bất đoạn
Vị thường khoảnh khắc thiểu ly quân
Tâm bất ly quân vị kiến quân,
Bằng cao kỷ độ vọng chinh luân
Vọng quân hà sở kiến
Giang châu mãn bạch tần
Yên thảo phi thanh lũ
Tần tang nhiễm lục vân
Nam lai tỉnh ấp bán binh trần
Lạc nhật bình sa lộ nhất quần
Vọng quân hà sở kiến
Quan lộ đoản trường đình
Vân gian Ngô thọ ám
Thiên tế Thục sơn thanh
Bắc lai hòa thử bán hoang thành
Vi vũ giang lâu địch nhất thanh
Vọng quân hà sở kiến
Không sơn diệp tố đôi
Tự phi thanh dã trĩ
Tự vũ cách giang mai
Đông khứ yên lam thảm bất khai
Tây phong phiêu bạc điểu thanh ai
Vọng quân hà sở kiến
Hà thủy khúc như câu
Trường không sổ điểm nhạn,
Viễn phố nhất quy châu
Tây khứ tùng thu tiếp đoạn vu
Hành nhân vi một cách thương châu
Vọng tận thiên đầu hựu địa đầu
Kỷ nhật đăng lâu cánh há lâu
Đống vân trở tận tương tư nhãn
Hà xứ Ngọc quan chinh chiến tưu

Hận vô trường phòng súc địa thuật
Hận vô tiên tử trịch cân phù
Hữu tâm thành hóa thạch
Vô lệ khả đăng lâu
Hồi thủ trường đề dương liễu sắc
Hối giao phu tế mịch phong hầu.
Bất thức ly gia thiên lý ngoại
Quân tâm hữu tự thiếp tâm phầu
Quân tâm thảng dữ thiếp tâm tự
Thiếp diệc ư quân hà oán vưu
Thiếp tâm như hoa thường hướng dương
Chỉ phạ quân tâm như lưu quang
Lưu quang nhất khứ bất phục chiếu
Hoa vị lưu quang hoàng hựu hoàng
Hoa hoàng cánh hướng thùy biên tiếu
Lưu quang bất khẳng nhất hồi chiếu
Hoàng hoa khước vi lưu quang lão
Hoàng hoa lão hề lạc mãn tường

Hoa lạc như kim kinh kỷ sương
Đình lan hề dĩ trích
Giang tảo hề hựu phương
Nhiếp y bộ tiền đường
Ngưỡng mục quan thiên chương
Tiêm vân thời phảng phất
Bắc đẩu hốt đê ngang
Hà thủy phiên minh diệt
Sâm triền sạ hiện tàng
Nguyệt chiếu hề ngã sàng
Phong xuy hề ngã tường
Ngọc nhan tùy niên tước
Trượng phu do tha phương
Tích vi hình dữ ảnh
Kim vi Sâm dữ Thương
Quân biên vân ủng thanh ty kỵ
Thiếp xứ đài sinh Hưởng điệp lang
Lang nội xuân phong nhật tương yết
Khả liên ngộ tận lương thời tiết
Lương thời tiết Diêu hoàng Ngụy tử giá Ðông phong
Lương thời tiết Chức nữ Ngưu lang hội minh nguyệt
Tạc nhật vị kê Tây gia nương
Kim niên dĩ quy Ðông lân thiến
Khả linh thố thủ nhất không phòng
Niên niên ngộ tận lương thời tiết
Lương thời tiết hề hốt như thoa
Nhân thế thanh xuân dung dị qua
Huống phục thị xuân muộn vị tiêu thu hận tục
Huống phục thị hợp hoan cánh thiểu biệt sầu đa
Biệt sầu thu hận lưỡng tương ma
Bồ liễu thanh thanh năng kỷ hà
Không thán tích lệ tư ta
Chỉ phạ bạch đáo Văn Quân đầu không thán tích
Chỉ khủng hoa đáo Phan lang mấn lãng tư ta
Thán tích hà dĩ vi
Nhan sắc do hồng như nộn hoa
Tư ta hà dĩ vi
Quang âm nhất trịch vô hồi qua
Tư mệnh bạc tích niên hoa
Phân phân thiếu phụ kỷ thành bà
Hương các trùng hoài bồi tiếu kiểm
Hoa lâu thượng ký giải hương la
Hận thiên bất dữ nhân phương tiện
Để sự đáo kim thành khảm kha
Khảm kha khảm kha tri nại hà
Vị thiếp ta hề vị quân ta

Quân bất kiến dã ngoại song uyên ương
Cam tâm bất nhẫn lưỡng phân trương
Hựu bất kiến lương giang song yến yến
Bạch thủ hà tằng vong quyến luyến
Kiêm kiêm dã vô tình
Tỷ dực tương tùy quá nhất sinh
Cùng cùng dã vô tri
Tịnh khu đáo lão bất tương vi
Lộ liễu tằng truyền liên lý xứ
Trì liên diệc hữu tịnh đầu thời
Phụ quyết hề cự hư
Bão la hề thố ty
Hà nhân sinh chi tương vi
Ta vật loại chi như tư
An đắc tại thiên vi tỷ dực điểu
Tại địa vi liên lý chi
Ninh cam tử tương kiến
Bất nhẫn sinh tương ly
Tuy nhiên tử tương kiến
Hạt nhược sinh tương tùy
An đắc quân vô đáo lão nhật
Thiếp thường thiếu niên
Nguyện vi ảnh hề tùy quân biên
Quân hữu hành hề ảnh bất viễn
Quân y quang hề thiếp như nguyện
Nguyện quân hứa quốc tâm như đan
Nguyện quân tỳ dân thân như thiết
Cơ lai thôn hạ Nhục Chi đầu
Khát lai ẫm hạ Thiền Vu huyết

Hà hạnh Kỳ môn phong nhẫn trung
Lão thiên trước ý hộ anh hùng
Hộ anh hùng bách chiến công
Trường khu tứ mã tịnh quan Ðông
Quan Đông Quan Bắc hưu truyền tiễn,
Sơn vĩ sơn đầu tảo quải cung
Tiệp sắc tinh kỳ từ tái nguyệt
Khải ca tướng sĩ bối biên phong
Lặc thi hề Yên Nhiên thạch
Hiến quắc hề Vị Ương cung
Vị Ương cung hề hướng thiên triều
Vãn Ngân hà hề tẩy đao cung
Từ nhân san hạ Bình Hoài Tụng
Nhạc phủ ca truyền nhập Hán dao
Lăng Yên các hề Tần Thúc Bảo
Kỳ Lân đài hề Hoắc Phiêu Diêu
Thiên trường địa cửu mao thư khoán
Tử ấm thê phong tước lộc tiêu
Hữu sầu hề thử nhật
Đắc ý hề lai thời
Thiếp phi Tô gia si tâm phụ
Quân diệc Lạc dương hảo nam nhi
Quy lai thảng bội hoàng kim ấn
Khẳng học đương niên bất há ky
Nguyện vi quân hề giải chinh y
Nguyện vi quân hề bổng hà chi
Vi quân sơ trất vân hoàn kế
Vi quân trang điểm ngọc yên chi
Thủ quân khan hề cựu lệ phạ
Tố quân thính hề cựu tình từ
Cựu tình từ hề hoán tân liên
Ngữ tân thoại cựu hề tửu bôi tiền
Thiển châm hề mạn mạn
Đê xướng hề liên liên
Châm bất châm hề Bồ thành nhưỡng
Xướng bất xướng hề Tử lưu thiên
Nguyện châm cửu uấn hề xướng song liên
Dữ quân chỉnh đốn hề cựu nhân duyên
Giao kỉnh thành song đáo lão thiên
Thường liễu công danh ly biệt trái
Tương liên tương thủ thái bình niên
Thái bình niên nguyện quân chỉ qua trí
Nhược nhiên thử biệt thiếp hà lệ
Tương hội chi kỳ tương ký ngôn
Ta hồ trượng phu đương như thị

 Tác phẩm này là một bản dịch và có thông tin cấp phép khác so với bản quyền của nội dung gốc.
Bản gốc:

Tác phẩm này, được phát hành trước ngày 1 tháng 1 năm 1929, đã thuộc phạm vi công cộng trên toàn thế giới vì tác giả đã mất hơn 100 năm trước.

 
Bản dịch:

Tác phẩm này được phát hành theo Giấy phép Creative Commons Ghi công 2.0, cho phép sử dụng, phân phối, và tạo sản phẩm phái sinh một cách tự do, miễn là không được thay đổi giấy phép và ghi chú rõ ràng, cùng với việc ghi công tác giả gốc.