Cổ nhân đàm luận/45
45. — MUỐN LÀM DÂN ĐỜI TRỊ.
Tề-Hoàn-Công đi săn gặp một vật kỳ-quái, về sợ mà sinh bịnh. Khi về hỏi quản-Trọng cũng không biết. Trọng yết bảng dao. Hôm sau có người xin vào đoán là con Huy-Xà, hình muông mình rắn, ấy là điềm lành, dựng nên nghiệp bá được. Hoàn-Công thấy đoán chúng, mừng, hỏi họ tên quê quán, muốn phong làm quan, người ấy từ mà rằng: « miễn là Chúa-Công tôn nhà Vương-thất, dẹp yên bốn cõi, chấn miền Trung-Quốc, trị an bá tánh, dân được an cư lạc nghiệp ấy là hơn. Tên tôi là Hoàng-Tử, làm nông phu miền Tây-Bỉ nước Tề. Lòng tôi chẳng muốn làm quan, xin cầu làm dân đời trị, thì cũng là yên rồi, xin Chúa-Công tha cho. » Hoàn-Công khen là hiền-sĩ, trọng thưởng cho Hoàng-Tử về và bảo Quản-Trọng rằng: « Lấy trí một mình thì tối, lấy trí nhiều người thì sáng, nếu không có Trọng-Phụ thì quả-nhân đâu được nghe mấy lời Hoàng-Tử. » Hôm sau bệnh khỏi, thưởng Quản-Trọng 100 cây lụa.