quả nhiên ở Nam quận báo tin về có núi đồng đổ. Sách địa-lý dẫn điển trên này, cho rằng địa lý cũng một lẽ cảm ứng như vậy. Có nói rằng: người ta chịu cái di thể của cha mẹ, hễ hài cốt của cha mẹ được chỗ sinh-khí thì con cái cũng được mát mặt, nghĩa là huyết mạch liên can với nhau.
Lại xét các nhà phong thủy có tiếng xưa nay, như bọn Quách-Phác, Trần-Đoàn bên Tàu, ông Tả-Ao, Hòa-Chính bên ta, cứ như lời ghi chép trong sách lưu truyền lại thì cũng lắm điều linh nghiệm, không dám quả quyết là lời hoang đường cả. Song cứ mục kích bây giờ thì chỉ thấy những ông phong thủy nói thánh thì nhiều, mà không thấy gì là hiệu nghiệm. Ông nào cũng có được vài ba bộ sách địa-lý, đi đâu cũng có tróc long, có địa bàn, cũng dò dẫm tìm tòi chỗ gò cao nơi nước dễu, chỗ này trỏ con kim, chỗ kia gọi con thỏ. Ông thì tự đắc học được phép cụ Tả-Ao, ông thì tự đắc là tìm được kiểu đất Cao-Biền, ông lại nói ngoa rằng mắt trông thấu xuống ba thước đất.
Nghe lời các ông bàn bạc thì rắn trong lỗ cũng phải bò ra, ai chưa học đến địa-lý cũng phải chịu. Song chỉ hiềm tai nghe thì hay mà mắt không được trông thấy cái hay đó. Hoặc giả sách vở đời trước, cũng như lời các ông chăng?
Thôi như mà địa-lý dù có dù không, chưa có người kê cứu cho hết lẽ, thì cũng chưa biết thế nào mà dám nói. Duy có một điều mà lại chính là lời của nhà địa-lý dạy, là câu tiên tích đức hậu tầm long (chứa đức trước rồi sau sẽ tìm đất), thì người ta quí hồ cách ăn
