Trang:Viet Nam phong tuc.pdf/220

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
NÓI VỀ PHONG-TỤC XÃ-HỘI
221
 

Trong bầu bạn, người nào là người đồng tâm đồng chí với mình gọi là bạn tri kỷ. Bạn tri kỷ là bạn rất thiết chẳng nề giàu nghèo sang hèn, lúc nào cũng yêu mến nhau, có khi sống chết cũng chịu với nhau nữa. Song cũng nhiều kẻ lúc trước chơi với nhau rất thân thiết, đến lúc một người sang một người hèn, hoặc một người giàu một người nghèo thì đã coi trọng coi khinh có phần khác trước.

Lại còn một thói anh em chơi với nhau, chỉ lấy cái lá mặt thết đãi nhau từ chầu hát, bữa tiệc, tốn kém vài ba chục bạc chẳng coi vào đâu, làm ra bộ hào phóng lắm mà giả thử anh em có lỡ làng, giật tạm năm ba đồng thì một xu không dám rời ra, vả lại có ý kẻ một quan khinh rẻ chín tiền, tục ấy cũng là một tục tệ.

*

* *

Xưa nay bầu bạn ở với nhau, nước ta thì có Lưu Bình, Dương Lễ, nước Tàu thì có Quản-Trọng, Bảo-Thúc là có tiếng ở với nhau thủy chung hết lòng. Dương Lễ cho vợ thứ ba đi nuôi bạn, chuyện ấy ở sách tuồng ta đã chép, và ta thường đi xem hát bội thì ai ai cũng đã biết rồi. Còn chuyện Quản-Trọng, Bảo-Thúc, tưởng nên nói qua ra đây để các người chưa xem sách Tàu coi chơi, cũng có thể làm gương được cho trong đạo bầu bạn.

Quản-Trọng thuở hàn vi cùng với Bảo-Thúc đi buôn, cứ chia lời thì Quản-Trọng chiếm lấy phần hơn, vậy mà Bảo-Thúc cũng không chê Quản-Trọng là tham, vì biết Quản-Trọng nghèo hơn. Đến khi Quản-Trọng gặp nạn Công-Tử Củ, Bảo-Thúc cố sức giúp thoát nạn, lại dâng lên