Trang:Viet Nam Su Luoc 2.pdf/62

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
52 – VIỆT-NAM SỬ-LƯỢC
 

Từ đó hai nước thông sứ với nhau như thường. Về sau dẫu có lôi-thôi về những việc giặc-cướp và việc giới-hạn ở phía thượng-du, nhưng bao giờ vua nhà Thanh cũng chủ lấy sự hòa-bình, cho nên việc gì cũng trang-trải xong-xuôi.

2. VIỆC LẤY ĐẤT CAO-BẰNG CỦA HỌ MẠC. Năm ất-sửu (1625) Mạc kính Khoan đã xin về hàng, được phong làm Thái-úy Thông-quốc-công, cho giữ đất Cao-bằng. Song đến năm mậu-dần (1638) Kính Khoan mất, con là Mạc kính Vũ 莫 敬 宇 (có chỗ gọi là Mạc kính Hoàn 莫 敬 完) không nhận chức và không chịu về cống, lại tự xưng làm vua hiệu là Thuận-đức 順 德.

Từ đó họ Mạc cứ thỉnh-thoảng đem quân về cướp phá ở mạn Thái-nguyên, quan quân đánh đuổi nhiều lần, nhưng không trừ hẳn đi được.

Năm đinh-vị (1667) Trịnh Tạc 鄭 柞 đem đại binh cùng các tướng là Đinh văn Tả 丁 文 左, Lê Châu 黎 珠, Lê Hiến 黎 憲 lên đánh lấy đất Cao-bằng. Mạc kính Vũ phải bỏ chạy sang Tàu. Trịnh Tạc mới treo bảng, chiêu-tập dân-sự về làm ăn, và đặt quan cai-trị, lại sai Vũ Vinh 武 榮 làm đốc trấn đất Cao-bằng, Đinh văn Tả làm trấn-thủ đất Thất-tuyền (tức là Thất-khê bây giờ).

Mạc kính Vũ ở bên Tàu, lấy vàng bạc đút lót cho quan nhà Thanh để tâu xin với Thanh-đế bắt họ Trịnh trả lại đất Cao-bằng cho họ Mạc. Thanh-đế cho Kính Vũ về ở Nam-ninh 南 寧, rồi sai sứ sang thương-nghị với Nam-triều về việc ấy. Triều-đình An-nam và sứ nhà Thanh bàn đi bàn lại mãi, sau Trịnh Tạc phải chịu trả lại cho họ Mạc đất 4 châu ở Cao-bằng là châu Thạch-lâm, Quảng-uyên, Thượng-lang, Hạ-lang và triệu quan đốc-trấn Vũ Vinh về.

Về sau Ngô tam Quế 吳 三 桂 phản nhà Thanh ở đất Vân-nam và đất Quảng-tây, Mạc kính Vũ cũng về đảng với Tam Quế mà chống lại nhà Thanh. Đến khi Tam Quế chết rồi, nhà Thanh đã lấy lại đất Quảng-tây, họ Trịnh muốn nhân dịp ấy mà trừ họ Mạc cho xong, bèn một mặt sai Đinh văn Tả 丁 文 左 và Nguyễn hữu Đăng 阮 有 登 lên đánh Mạc kính Vũ.