Trang:Viet Nam Su Luoc 2.pdf/339

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

cho nên mới cảm bệnh nặng, đến ngày rằm tháng 10 năm bính-tuất (11 tháng 11 - 1886) thì mất. Nhà-nước đem linh-cữu về Pháp mai-táng.

Chính-phủ Pháp sai ông Bihourd sang lĩnh chức thống-đốc thay ông Paul Bert.

10. LẬP TỔNG-ĐỐC TOÀN-QUYỀN PHỦ. Nước Pháp đã lấy đất Nam-kỳ, lập Bảo-hộ ở nước Cao-miên, rồi lại lập Bảo-hộ ở Bắc-kỳ và ở Trung-kỳ, mở ra một cuộc thuộc-địa lớn ở Viễn-đông này; nhưng buổi đầu thì mỗi xứ có một chức thủ-hiến để coi riêng việc chính-trị. Đến năm đinh-hợi (1887), chính-phủ nước Pháp mới đặt phủ Tổng-đốc toàn-quyền để điều-khiển việc chính-trị cả mấy xứ ở nước ta và nước Cao-miên. Tháng 10 năm đinh-hợi (15 tháng 11 - 1887), thì viên Tổng-đốc toàn-quyền mới, tức là viên Tổng-đốc toàn-quyền trước nhất, là ông Constant sang nhận chức tại Sài-gòn.

Từ đó ở các nơi như Nam-kỳ thì có viên Thống-đốc, Trung-kỳ và Cao-miên thì mỗi nơi có viên Khâm-sứ, Bắc-kỳ và Lào thì mỗi nơi có viên Thống-sứ đứng đầu coi việc cai-trị trong hạt; những việc gì quan-hệ đến chính-sách cả toàn cảnh thì phải theo lệnh viên Tổng-đốc toàn-quyền mà thi-hành.