Tuyên[1] tổng-đốc, để cùng với Trương quốc Dụng đánh giặc ở Bắc-kỳ.
Lúc ấy, tỉnh Thái-nguyên thì có giặc Nông và giặc Khách đánh phá, tỉnh Tuyên-quang thì có bọn tên Uẩn 褞, tên Nông hùng Thạc 農 雄 碩 quấy nhiễu, tỉnh Cao-bằng thì bị tên giặc Khách Lý hợp Thắng 李 合 勝 vây đánh, tỉnh Bắc-ninh thì có cai tổng Vàng cướp phá, các quan lo rối cả lên. Vua Dực-tông lại sai Nguyễn tri Phương 阮 知 方 ra làm tây-bắc tổng-thống quân-vụ đại-thần, cùng với Phan đình Tuyển 潘 廷 選 và Tôn thất Tuệ 尊 室 穗 ra đánh mặt Bắc-ninh, Thái-nguyên và Tuyên-quang.
Tháng 3 năm quí-hợi (1863) Vũ Tảo 武 早 đánh lấy lại thành Tuyên-quang và bắt được tên Uẩn đóng cũi giải về trị tội. Qua tháng 4, Nguyễn tri Phương dẹp xong giặc ở Bắc-ninh, rồi đem binh lên lấy lại thành Thái-nguyên, bắt được tên Thanh 清, tên Đắc 得, tên Vân 雲 và lại phá được sào-huyệt của giặc ở núi Ma-hiên, thuộc châu Bạch-thông.
Còn ở mặt Hải-dương và Quảng-yên, thì tuy Trương quốc Dụng và Đào Trí đã giải được vây cho thành Hải-dương, nhưng thế quân giặc ở mặt bể còn mạnh lắm. Vua Dực-tông lại sai Nguyễn tri Phương làm tổng-thống Hải-an quân-vụ, Trương quốc Dụng làm hiệp-thống đem quân ra đánh mặt ấy.
Lúc bấy giờ bọn tên Phụng có sai người vào cầu-viện quan thiếu-tướng Bonard ở trong Nam-kỳ, ước hễ lấy được Bắc-kỳ thì xin để nước Pháp bảo-hộ. Nhưng vì trong Nam-kỳ còn lắm việc, mà sự giảng-hòa với Triều-đình ở Huế đã sắp xong, cho nên thiếu-tướng không nhận. Đảng tên Phụng vẫn chiếm-giữ đất Quảng-yên và những đảo ở ngoài bể, để làm sào-huyệt, rồi cho binh-thuyền đi cướp phá các nơi. Quan quân đi đánh, nhiều người bị hại.
Cuối năm quí-hợi (1863) là năm Tự-đức thứ 16, quân giặc họp hơn 500 chiếc thuyền ở đảo Các-bà và ở núi Đồ-sơn, có ý muốn đem quân vào đánh đất Kinh-kỳ, nhưng chẳng may
- ▲ Sơn-tây Hưng-hóa và Tuyên-quang.
