Trang:Viet Nam Su Luoc 2.pdf/154

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Nguyễn-vương bèn phân trí mọi người đi làm các việc: người thì đi làm ruộng để lấy thóc gạo nuôi quân, người thì đi ra các đảo làm sẵn chiến-thuyền, người thì đi lẻn về Gia-định, chiêu-tập những kẻ nghĩa-dũng để đợi ngày khôi-phục.

Lúc bấy giờ nhân có quân Diến-điện sang đánh Tiêm-la, Nguyễn-vương cùng với bọn Lê văn Câu 黎 文 勾, Nguyễn văn Thành 阮 文 誠 đem quân bản-bộ đi đánh giúp nước Tiêm. Nguyễn-vương lại có công trừ được những giặc Mã-lai, thường vẫn hay đến quấy-nhiễu ở mặt bể. Bởi vậy cho nên nước Tiêm lại càng trọng-đãi vua tôi nhà Nguyễn lắm.

2. NGUYỄN-VƯƠNG VỀ LẤY GIA-ĐỊNH. Trong khi Nguyễn-vương còn phải nương-náu ở đất Tiêm-la, ông Nguyễn Huệ tiến binh ra Bắc-hà giết Trịnh Khải, tôn vua Lê, rồi về được phong là Bắc-bình-vương, đóng ở Phú-xuân. Ông Nguyễn Nhạc xưng là Trung-ương Hoàng-đế, phong cho Nguyễn Lữ làm Đông-định-vương vào giữ đất Gia-định.

Nhưng chẳng được bao lâu, Nguyễn Nhạc và Nguyễn Huệ không hòa với nhau. Nguyễn Huệ đem quân Phú-xuân vào vây thành Qui-nhơn nguy-cấp lắm. Nguyễn Nhạc phải vời đô-đốc Đặng văn Chân 鄧 文 真 đem quân ở Gia-định ra cứu.

Từ đó quân thế của Tây-sơn ở Gia-định đã kém, ở các nơi lại có nhiều đảng theo về chúa Nguyễn, rồi nổi lên đánh phá, làm cho quân Tây-sơn càng ngày càng khó giữ. Vả trong mấy anh em Tây-sơn chỉ có Nguyễn Huệ là anh-hùng kiệt-hiệt hơn cả, mà đã ra chuyên giữ mặt bắc, thì công việc mặt nam phó mặc Nguyễn Lữ là người tầm-thường, cho nên thế Tây-sơn ở mặt ấy thành ra suy-nhược.

Lúc bấy giờ Nguyễn-vương ở Tiêm-la vẫn có người đi về tin tức, biết có cơ-hội lấy được đất Gia-định, mà cũng biết rằng người Tiêm-la vẫn không giúp được cho mình lại còn có bụng ghen-ghét: như năm đinh-vị (1787) có người Bồ-đào-nha đưa quốc-thư cho Nguyễn-vương xin đem binh và thuyền ở thành Goa[1] lại giúp. Vua Tiêm-la biết việc ấy lấy

  1. Đất thuộc-địa của Bồ-đào-nha ở Ấn-độ.