CHƯƠNG VII
NGƯỜI ÂU-CHÂU SANG NƯỚC VIỆT-NAM
| I. SỰ ĐI TÌM ĐẤT |  |
Người Âu-châu sang Á-đông |
 |
Người Âu-châu sang đất Việt-nam | |
| II. SỰ ĐI TRUYỀN GIÁO | |
Đạo Thiên-chúa |
|
Đạo Thiên-chúa sang nước Việt-nam |
Nguyên người Âu-la-ba đi du-lịch thiên-hạ là vì có hai cớ: một là đi tìm đất để buôn-bán, hai là để truyền-bá tông-giáo Thiên-chúa ở các nước.
1. SỰ ĐI TÌM ĐẤT. Người Âu-châu sang Á-đông — Từ đời La-mã, đã có sách chép người Âu-châu sang đến nước Tàu, nhưng không rõ cách giao-thiệp ra làm sao; đến thập-tam thế-kỷ mới có ông Marco Polo, người nước I-ta-li sang ở triều nhà Nguyên 元 về đời vua Thế-tổ Hốt tất Liệt hằng 17 năm, rồi sau đi qua Ấn-độ-dương về nước, làm ra quyển sách: « Thế-giới kỳ-quan » (Les merveilles du monde), kể những chuyện ông ấy đã biết.
Về sau vào thập-ngũ thế-kỷ, ông Kha luân Bố (Christophe Colomb) dùng địa-bàn chỉ nam (boussole) định đi qua Đại-tây-dương sang Ấn-độ, rồi tìm thấy châu A-mỹ-lị-gia (Amérique); đến năm 1479, người Bồ-đào-nha (Portugal) tên là Vasco de Gama đi vòng qua Hảo-vọng-giác (Cap de Bonne Espérance) sang Ấn-độ-dương vào đất Ấn-độ. Năm 1521 lại có người Bồ-đào-nha tên là Magellan đi qua Ấn-độ-dương sang Thái-bình-dương vào đất Phi-luật-tân (Philippines).
Từ đó về sau người Bồ-đào-nha (Portugal) mới sang Tây-ban-nha (Espagne) và người Hòa-lan (Hollande) mới sang
