Trang:Viet Han van khao.pdf/99

Trang này cần phải được hiệu đính.
— 87 —

Còn như luồn lọt ở cửa công-khanh, bôn su về đường thế lợi; chân muốn bước nhưng còn rụt rè, miệng muốn nói nhưng lại ngập ngọng; ở vào đám dơ dáy mà không biết xấu hổ làm những sự trái phép để mang lấy tội, cầu sự may mắn trong việc bất kỳ đến già đời mới chịu thôi, người đó hay dở thế nào, chẳng nói tưởng ai cũng biết ».

Hàn-xương-Lê nghe nhời ấy, mời chén rượu mà hát một bài rằng:

Núi Bàn-cốc nhà ngươi ở đấy,
Đất trong hang cầy cấy dễ sao?
Suối kia tắm rửa ào ào,
Ấy nơi xa vắng ai nào muốn tranh.
Hang sâu thẳm thanh thanh rộng rãi,
Đường quanh co qua lại trập trùng.
Cảnh hang vui thú lạ lùng,
Hùm beo lánh vết, rắn rồng náu thân.
Sự quái gở quỉ thần giúp hộ,
Vui ăn chơi cho độ tuổi già.
Ta về sắm ngựa xe ta,
Theo vào hang đó la cà cùng ngươi.

(Cổ văn)

Ngoại giả mấy thể văn xuôi trên này, lại còn các thể văn dẫn là bài nói dẫn nguyên ủy việc gì; văn bia là bài văn khắc vào bia để ghi sự tích của một người nào hoặc của việc gì; văn trướng là bài đề vào bức trướng để mừng hoặc để viếng người nào; văn án là bài luận án kẻ có tội; tấu sớ là thư dưng lên vua; thư từ là giấy má viết gửi cho ai; hài văn là bài văn nói khôi hài, chế bác việc đời; tạp thuyết là những bài nói chuyện việc gì v. v.

Các thể ấy có khi dùng lối văn xuôi, có khi dùng lối tứ lục, nhưng đều tùy ý mà phu diễn, không có thể-cách nhất định nào.

Nói rút lại thì trong các lối văn của ta và của Tầu, chia ra làm nhiều thể cách lắm, không kể sao cho xiết được. Song chẳng qua cũng là nhân mấy thể đã kể ra