khuyên con giữ lấy đạo hiền, đói no cũng chịu giầu sang cũng nhờ, chớ hoặc sinh vênh vểnh chi môi; khi anh nó cả giận hóa sinh xằng, mẹ con ắt phải mắc bèo trôi chi tiếng.
Hậu-cổ đoạn dưới.— Thế có kẻ giận chồng mà đánh con đánh cái, thậm đến điều mày tao chi quá. Chẳng biết rằng: khôn ngoan cũng thể đàn bà, tuy rằng vụng dại cũng là đàn ông. Bạ ăn bạ nói, lại ra điều múa rìu qua mắt thợ, sao chẳng biết già đòn non nhẽ chi cơ? Mẹ khuyên con giữ nết thảo hiền, vọt roi cũng chịu, yêu thương cũng nhờ, chớ hoặc lộ xầm xầm chi mặt; khi anh nó nói dai càng thêm chuyện, cha con ắt phải mang vớ cọc chi cười.
Kết tỵ.— Con ơi nhập gia tùy tục, mẹ nhủ cho đạo vợ chi thường; xuất giá tòng phu, con phải giữ nhà chồng chi phép.
Thôi mẹ về!
3.— VĂN-SÁCH.— Văn-sách là một bài văn vấn đáp, đầu bài hỏi làm sao thì trong văn mình phải đáp làm vậy. Lối ta xưa nay thường lấy những nhời nói hoặc là những công việc của cổ nhân cùng là một vài việc đương thời mà ra bài cho học trò đáp lại để xem học trò có nhớ sách và có kiến-thức không. Mỗi một mục văn-sách hỏi cốt-yếu về việc gì, có một câu đầu gọi là câu đề-mục. Rồi ở dưới tìm các nhời của thánh-hiền và các việc của lịch đại thuộc về câu đề-mục đó mà hỏi, cuối cùng hỏi đến một vài câu thời-sự cũng thuộc về mục ấy. Hoặc ra văn-sách đạo thì mỗi một đạo là có một đề-mục riêng. Trong một mục văn-sách hỏi độ dăm sáu đoạn là thường. Lúc mới tập chỉ hỏi một đoạn tức là văn đoạn một. Văn thi-hương thi-hội thi-đình thì tùy mỗi bực mà dài thêm ra. Học trò làm văn, cứ theo từng câu mà đáp lại. Lắm khi đầu bài hỏi lăng hỏi líu, hỏi câu nọ nhằng sang câu kia, thì làm bài phải theo thứ tự hoặc đảo lên đảo xuống mà nói gỡ dần dần từng câu, nếu đáp thiếu ý nào hoặc thừa ý nào cũng không được.
