Trang:Viet Han van khao.pdf/163

Trang này cần phải được hiệu đính.
— 151 —

Xem những câu đó, đủ rõ cái tính hào phóng tự nhiên.

Trình tiên-sanh có nói rằng: Nghiêu-phu tiên-sanh là một bậc người chấn thế hào kiệt. Xem như câu:

Hoàng vương đế bá kinh bao biếm,
Tuyết nguyệt phong hoa vị phẩm đề.

Nghĩa là: Những đời hoàng, vương, đế, bá, thì đã trải khen chê rồi; còn những cảnh tuyết, nguyệt, phong, hoa, thì chưa có ai bình phẩm được.

Lại có câu rằng:

Ngô đồng nguyệt hướng hoài trung chiếu,
Dương liễu phong lai diện thượng xuy.

Nghĩa là: Vầng giăng ở cây ngô đồng soi vào trong bụng, ngọn gió ở cây dương liễu thổi lên trên mặt, những câu ấy tả ra một cách hào hứng phong lưu vô cùng.

Tạ-thượng-Sái tiên-sanh nói rằng: « Nghiêu-phu thực là một bậc hào tài. Xem như câu rằng:

Châm hữu thiển thâm tồn nhiếp lý,
Ẩm vô đa thiểu hệ kinh luân.
Quyển thư vạn cổ hưng vong thủ,
Xuất nhập thiên trùng vân thủy thân.

Nghĩa là: Rót rượu khi vơi khi đầy, tức là một lẽ điều hòa; uống rượu không quản gì nhiều ít, đều quan hệ đến chí kinh luân cả. Cái tay hưng vong muôn thủa khi co khi ruỗi, cái thân mây nước nghìn trùng khi ra khi vào. Tế nhận ý vị câu đó, nếu tiên-sanh gặp thời loạn, chắc làm nổi thủ đoạn xưng bá một phương.

Chu tiên-sanh nói rằng: « Học thuật của Thiệu-tử bao quát cả vũ-trụ, thấu xuốt việc xưa nay. Xem như câu thơ rằng:

Nhật nguyệt tinh thần cao chiếu diệu
Hoàng vương đế bá đại phô thư.