chàng ướm thử, sẽ như là chúng em còn ấp-yêu ở dưới chân chàng.
Tối hôm ấy, quả nhiên hai nàng không đến. Khoảng gần nửa đêm, trời bỗng nổi cơn mưa gió dữ-dội, sinh đứng tựa lan-can, buồn-rầu ngơ-ngẩn như kẻ mất hồn. Nhân sang chơi nhà ông cụ già bên láng-giềng, kể-lể về câu chuyện ấy. Ông già nói:
— Ồ! cậu nói rõ chuyện chiêm-bao chửa! Cái dinh-cơ ấy từ khi quan Thái-sư mất đi, trải hơn 20 năm nay, đã thành một nơi hoang-quạnh. Mấy gian đền mốc, một người quét dọn cũng không có, làm gì có nhiều cô gái họ nọ, họ kia như cậu nói. Chẳng qua đó là những hạng gái lẳng-lơ dâm-đãng; nếu không thì là những u-hồn trệ-phách, hiện lên thành yêu-quỷ đó thôi.
Sáng hôm sau, ông già cùng sinh đến trại Tây. Chỉ thấy nếp nhà quạnh-hiu, vài ba cây đào liễu xơ-xác tơi-bời, lá trút đầy vườn, tơ vương khắp giậu.
Ông già trỏ bảo sinh rằng:
— Đây chả phải là nơi cậu đến chơi ư? Chị ả họ Kim, thì đây hoa Kim-tiền. Cô nàng họ Thạch, thì đây cây Thạch-lựu. Đến như họ Lý, họ Vi, họ Dương, họ Mai, cũng đều nhân tên hoa mà làm họ cả. Không ngờ mấy cây hoa ấy lại biến huyễn như thế được.
Sinh bấy giờ mới giật mình tỉnh-ngộ, tự nghĩ mình bấy lâu mê-mải, chỉ là đánh bạn với hồn hoa. Về đến nhà, sinh lấy những chiếc hài tặng ra xem, vừa cầm trên tay, mấy chiếc hài đã thành ra những cánh hoa, bay vèo lên trên không mất.
Sáng hôm sau, sinh đem cầm một cái áo, lấy tiền làm mâm cỗ bày cúng hai nàng; lại làm một bài văn tế như sau này:
惟 二 人
Duy nhị nhân
