II. Lời văn. — 1. Người chín suối là nói ai? khách ba sinh là nói ai? Cắt nghĩa những chữ: gương lồng bóng, sóng gợn tình — Man-mác, chênh-chênh: những chữ ấy nói ý gì?
2. Bài này tả tâm-sự nàng Kiều buổi đi Thanh-minh có được hệt như tình-tiết trong truyện Kiều không? Thử đem mấy đoạn ra mà đối chiếu với các câu trong bài thơ này.
32. — KIỀU BÁN MÌNH CHUỘC CHA
Thử đem tình hiếu bắc đồng cân,
Trăm thảm nghìn sầu góp một thân.
Bèo dạt, mây trôi đành với phận,
Đào tơ, liễu yếu ngán cho xuân.
Giọt sương chĩu nặng hoa lìa gốc,
Vạ gió gây nên nước đến chân.
Nông nỗi hợp tan lời gắn bó,
Trời già âu cũng mở đường nhân.
33. — KIỀU TỰ TẬN, TÚ-BÀ DỖ KIỀU
Sa chân đã trót xuống thuyền[1] buôn,
Cả giận xui nên muốn hết khôn.[2]
Non nước chắc chi lời ước cũ.
Phong-trần liều với mũi dao con.
Hoa gieo dưới trướng hồn man-mác,
Gió thổi bên tai giọng ngọt ngon.
Cho biết tay già là tổ bợm,
Dù ai bóp bẹp cũng vê tròn.
34 — TỪ-HẢI RA HÀNG
Sao bỗng đem thân bỏ chiến-trường?
Ba quân xao-xác ngọn cờ hàng.
Sá chi bèo bọt tôi vì nước,
Thẹn với non sông thiếp phụ chàng.
Cung oán nỉ-non đàn bạc-mệnh,
Duyên may run-rủi lưới Tiền-đường.
Mười lăm năm ấy người trong mộng,
Chẳng những là đây mới đoạn-trường.
