84 — TIN TỨC THÚY-KIỀU TỪ KHI VÀO TAY TÚ-BÀ ĐẾN KHI GẶP TỪ-HẢI
TIỂU DẪN. — Kim-Trọng từ khi biệt Kiều về hộ tang chú xong đến tìm Kiều thì không thấy nữa, mới theo lới nàng dặn lấy Thúy-Vân làm vợ. Sau Kim-Trọng và em Kiều là Vương-Quan hai người cùng thi đậu làm quan, mới dò la thăm hỏi tin tức nàng Kiều. Trong đoạn này là lời một người lại lược kể chuyện Thúy-Kiều từ lúc vào tay Tú-Bà đến lúc gặp Từ-Hải cho Kim-Trọng nghe. Hầu hết cả một cuộc đời nàng Kiều đem tóm tắt lại có ngần ấy câu, mà vẫn được rõ ràng minh bạch, thật là một đoạn văn tự-sự rất khéo.
Thăng đường chàng mới hỏi tra,
Họ Đô có kẻ lại già thưa lên:
« Sự nàng đã ngoại mười niên,
« Tôi đà biết mặt biết tên rành-rành.
« Tú-bà cùng Mã-giám-Sinh,
« Đi mua người ở Bắc-kinh đưa về;
« Thúy-Kiều tài sắc ai bì!
« Có nghề đàn[1] lại đủ nghề văn thơ.
« Kiên trinh chẳng phải gan vừa,
« Liều mình thế ấy 1, phải lừa thế kia 2.
« Phong-trần 3 chịu đã ê-chề,
« Dây duyên sau lại gả về Thúc-lang;
« Phải tay vợ cả phũ-phàng,
« Bắt về Vô-tích 4 toan đường bẻ hoa[2];
« Bực mình nàng phải trốn ra,
« Chẳng may lại gặp một nhà Bạc 5 kia.
« Thoắt buôn về, thoắt bán đi,
« Mây trôi bèo nổi thiếu gì là nơi!
« Bỗng đâu lại gặp một người,
« Hơn đời trí dũng, nghiêng trời uy linh.
