THIÊN III
HỌC-THUYẾT CỦA KHỔNG-TỬ
A. — HÌNH-NHI THƯỢNG-HỌC
Khổng-tử khảo-cứu những chế-độ và phong-tục thời cổ, ngẫm nghĩ những tư-tưởng của các bậc thánh hiền đời trước và suy-xét cái lẽ biến-hóa của trời đất, rồi đem những điều của Ngài đã tâm-đắc, lập thành một cái học-thuyết có tôn-chỉ rất cao, quán-triệt cả cái căn-nguyên của vạn vật và các lẽ sinh-hóa ở trong vũ-trụ, cả tâm tính và sự hành-động của người ta. Cái học-thuyết ấy thành ra một môn nhân-sinh triết-học rất cao, rất rộng, có thể thi-hành ra đời nào và ở xứ nào cũng được. Ngài đem cái học-thuyết ấy truyền-thụ cho học-trò. Học-trò Ngài ai học được điều gì, hay ghi nhớ được những lời Ngài đã giảng-dụ, đem làm ra các sách để truyền cho hậu-thế.
Nay ta xem kỹ các Kinh Truyện, có thể biết rõ các manh-mối cái học-thuyết ấy là thế
