Trang này đã được phê chuẩn.

278
NHO-GIÁO


THIÊN V

NHỮNG SÁCH CỦA KHỔNG-TỬ

Khổng-tử lúc trở về nước Lỗ, không cầu ra hành-chính nữa, ở nhà dạy học và san định các sách-vở của cổ-nhân để lại. Ngài nói rằng: « Ngô tự Vệ phản Lỗ, nhiên hậu Nhạc chính, Nhã Tụng các đắc kỳ sở 吾 自 衛 反 魯,然 後 樂 正,雅 頌 各 得 其 所: Ta từ nước Vệ trở về nước Lỗ, vậy sau kinh Nhạc mới chính và thiên Nhã, thiên Tụng, trong kinh Thi mới xếp đặt đâu ra đấy ». (Luận-ngữ: Tử-hãn, IX). Chủ ý Ngài là muốn phát-huy cái đạo của thánh hiền đời trước ra và đem mà dạy người, chứ không phải là tạo-tác ra cái đạo mới. Ngài nói rằng: « Thuật nhi bất tác, tín nhi hiếu cổ, thiết tỉ ư ngã Lão-Bành 述 而 不 作,信 而 好 古,竊 比 於 我 老 彭: Thuật lại cái đạo của thánh hiền mà tự mình không tạo-tác ra cái gì, tin mà thích đạo đời xưa, ta trộm ví như ông Lão-Bành ». (Luận-ngữ: Thuật-nhi, VII). Lão-Bành là quan đại-phu giỏi đời nhà