Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

276
NHO-GIÁO


hay, rất phải, ai cũng có thể theo được và có thể thi-hành ra đời nào cũng được. Đạo ấy tóm lại rất rõ trong mấy lời sau này: « Tôn đức tính nhi đạo học-vấn, trí quảng-đại nhi tận tinh-vi, cực cao-minh nhi đạo trung-dung, ôn cố nhi tri tân, đôn hậu dĩ sùng lễ 尊 德 性 而 道 學 問,致 廣 大 而 盡 精 微,極 高 明 而 道 中 庸,溫 故 而 知 新,敦 厚 以 崇 禮: Tôn cái đức-tính, chuộng cái học-vấn, rất quảng-đại mà không sót cái tinh-vi, cực cao-minh và noi theo trung-dung, ôn lại những điều cũ và biết thêm điều mới, đôn-đốc cái hậu-tình mà sùng-thượng lễ-nghi ». (Trung-dung).

Theo được cái đạo ấy, thì người ta thành ra có cái nhân-cách hoàn-toàn, tiến có thể làm được ích quốc lợi dân, thoái có thể khiến cho sự sinh-hoạt của mình được ung-dung vui-thú. Đem cái đạo ấy mà thực-hành ở đời, thì có thể làm cho sự cư-xử của người ta rất có nề-nếp, có trật-tự, mà vẫn điều-hòa êm-ái, người trên không kiêu-căng xa-xỉ, người dưới không xảo-nịnh, giả-dối. Song vì người đời ham mê những điều lợi-lộc, đắm-đuối vào cái tư-dục, rồi thường chỉ mượn tiếng đạo-đức của thánh-hiền, mà làm cái bình-phong che trước mặt, còn đằng sau thì thấy đầy những việc gian ác dâm tà. Bởi thế cho nên cái phần tinh-