Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

169
NHO-GIÁO


ra, lấy lòng tin mà thành-tựu, thật là quân-tử vậy thay! » (Luận-ngữ: Vệ Linh-công, XV). Nghĩa là cái gốc của muôn sự, cho nên bao giờ cũng phải lấy nghĩa làm cốt. Làm điều nghĩa thì cần có tiết văn, thi-thố điều nghĩa ra thì cần có tốn-nhượng, thành được điều nghĩa là ở sự thành-thực. Đó mới thật là việc người quân-tử.

« Quân-tử động nhi thế vi thiên-hạ đạo, hành nhi thế vi thiên-hạ pháp, ngôn nhi thế vi thiên-hạ tắc, viễn chi tắc hữu vọng, cận chi tắc bất yếm 君 子 動 而 世 爲 天 下 道,行 而 世 爲 天 下 法,言 而 世 爲 天 下 則,遠 之 則 有 望,近 之 則 不 厭: Quân-tử cử-động có thể đời đời làm đạo cho thiên-hạ, hành-vi có thể đời đời làm khuôn phép cho thiên-hạ, nói-năng có thể đời đời làm chuẩn-tắc cho thiên-hạ, người ở xa có trông mong, người ở gần không bao giờ chán. » (Trung-dung).

« Quân-tử chi đạo, đạm nhi bất yếm, giản nhi văn, ôn nhi lý 君 子 之 道,淡 而 不 厭,簡 而 文,溫 而 理: Đạo của quân-tử nhạt mà không chán, giản-dị mà có văn-vẻ, ôn-hòa mà hợp lý. » (Trung-dung). Đạo của quân-tử mới đầu tưởng là đạm-bạc, nhưng lâu càng hiểu ra càng lấy làm hay, cho nên không chán; đạo ấy giản-dị mà biện biệt rõ các nghĩa lý,