nước Đức, mà sự hâm-mộ ấy không phải là không vị lợi-lộc riêng. Mấy hôm trước ngày 1 tháng 7, Khang Hũu-Vi mặc giả-hình tự Thượng-hải lên Bắc-kinh, trong túi đã đầy sẵn những chiếu cùng dụ, định xui Trương Huân gây nên cái vạ nhớn ấy. Sau có một nhà báo đến phỏng-vấn thì Khang Hữu-Vi nói rằng Trương Huân đã thi-hành sai mất cái mưu của mình, bản tâm thì vẫn là nhiệt-thành với đế-chính, và trong ba tháng nữa sẽ sẩy ra việc lạ.
Chắc cái tình-hình nước Tàu còn sẩy ra nhiều sự lạ nữa, Khang Hữu-Vi chẳng phải nói ai cũng biết. Hiện nay ông Đệ-nhị Khổng-tử (thiên-hạ thường xưng Khang Hữu-Vi là thế) còn đương trốn ở trong dinh ông Diễn-thánh công 衍 聖 公, là dòng-dõi đức Thánh ngày xưa.
Lại xét cái thái-độ của bọn Tôn Dật-Tiên đối với quân Đức thì biết quân Đức đã bị thua vì đảng bắc lại quay đầu về với đảng nam đế quấy dối cái tình-thế trong nước. Tức cũng lại như ở bên nước Nga, nhà vua đã bị bãi rồi thì quân Đức lại quay về khuyến-dụ các đảng cách-mệnh, cái kế thực là cũng một. Quân Đức cấp tiền bầy mưu cho bọn Tôn Dật-Tiên để phản-đối với chính-phủ bắc. Không hiểu làm sao người Tàu ngày nay đã lắm người có kiến-thực mà còn chịu để cho những bọn quyền-mưu yêu-hành nó đánh lừa đến bực ấy!
Tự ngày 13 tháng 7 khôi-phục lại Cộng-hòa-chính-thể, nhưng hai bên Nam-Bắc vẫn chưa chịu hòa nhau.
Lê Nguyên-Hồng thì đã nói quyết không làm tổng-thống nữa, vào ở trọ nhà thương Pháp để chữa bệnh thấp.
Phó tổng-thống Phùng Quốc-Chương đã nhậm chức quyền tổng-thống. Mới trọng-nhậm thì duyệt nhận tòa Nội-các của Đoàn Kỳ-Thụy mới lập, trong tòa có những viên tai mắt như sau này: Lương Khải-Siêu 梁 啟 超 sung bộ Tài-chính, Thang Hóa-Long 湯 化 龍 bộ Nội-vụ, Lâm Trưởng-Dân 林 長 民 bộ Tư-pháp, Trương Quốc-Kim 張 國 淦 bộ Nông-thương, Tào nhữ-Lâm 曹 汝 霖 bộ Giao-thông, Phạm Nguyên-Liêm 范 源 濓 bộ Giáo-dục.
Thế là ỏ Bắc-kinh mọi sự đã được ổn-thỏa cả. Chỉ còn có đảng phương nam là đảng quốc-dân, đầu đảng là Tôn Dật-Tiên còn có ý phản-đối, không chịu nhận Đoàn Kỳ-Thụy làm thủ-tướng.
Tôn ngày 18 tháng 7 đến tỉnh-thành Quảng-đông, đọc một bài diễn-thuyết nhớn, xin đặt một cảng thủy-quân ở Quảng-đông để chống lại với Bắc. Mấy hôm sau thì có tin một phần thủy-quân Tàu về đóng ở Quảng-đông để giúp đảng Nam. Tôn bèn cổ-võ cho các tỉnh phương Nam họp nhau lại để đánh Bắc.
Mới có tin gần đây thì Lục Vinh-Đình 陸 榮 廷 làm « Lưỡng-Quảng tuần-duyệt-sứ », xem ra ý không muốn giúp bọn Tôn Dật-Tiên, mà bọn ấy hiện nay dân Quảng-đông cũng không nhiều người theo nữa, vì người dân chỉ ước-ao được yên-ổn mà làm ăn buôn-bán như thường.
Đốc-quân Vân-nam là Đường Kế-Nghiêu 唐 繼 堯 ngày 4 tháng 8 tuyên-cáo độc-lập, nói sắp đề binh lên đánh Bắc. Nhưng mà xem chừng quân Bắc đã tiến xuống trước, có tin một quân-đoàn Bắc đương chàn vào tỉnh Hồ-nam.
Nói tóm lại thì cái tình-thế đến ngày 20 tháng 8 vẫn chưa thay đổi. Thế-lực Đoàn Kỳ-Thụy thì mỗi ngày một to, vì Đoàn là đại-biểu cái chính-nghĩa của nhà-nước, và những người giúp Đoàn là những bực danh-giá cả. Quân-lực trong nước phần nhiều cũng ở trong tay. Đến như đảng phản-đối là đảng Tôn thì nghe như trong đảng