Trang:Mot con gio bui.pdf/22

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
22
MỘT CƠN GIÓ BỤI
 

Hải-Đạo từ Tây phương sang các xứ bên Thái bình dương. Dân cư ở đảo ấy có đến 75% là người Trung Hoa còn lại là người Mã-Lai người Ấn độ và người Nhật.

Việc điều khiển, phòng bị và cai trị trước đã ở tay người Anh, sau ở cả người nhật. Việc buôn bán và những công nghệ phần nhiều ở tay người Trung Hoa còn người bản xứ thì chỉ làm những nghề nhỏ mọn như chài lưới và trồng trọt rau khoai phía ngoài thành thị. Phố xá trong thành thị chia làm hai khu: một khu là nơi bình thời buôn bán phồn thịnh có nhà cửa rộng lớn, người đông đúc chỉ ở gần bến tàu và ven bờ biển; một khu ở phía trong có đường xá sạch sẽ, hai bên có những biệt thự của những phú thương người Anh hay người Tàu. Những biệt thự ấy thường làm ở sườn đồi có cây cối sầm uất và vườn tược đẹp đẽ. Ngoài một vài nơi có phong cảnh khả quan, còn là những nơi buôn bán và ăn chơi chứ không có di tích gì đáng xem.

Từ khi chúng tôi vào ở khách sạnh Nhật bản ở Hà-Nội cho đến khi sang tới Chiêu-Nam-Ðảo, trong óc chúng tôi tính toán dự định bao nhiêu công việc phải làm, nào báo chí, nào ủy ban này ủy ban nọ. Hễ lúc nào trong óc nẩy ra một ý tưởng gì, thì tưởng như thấy sự thực đã hiện ra trước mặt rồi. Ðến khi trông rõ sự thực, thì bao nhiêu mộng