Trang:Mot con gio bui.pdf/183

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
MỘT CƠN GIÓ BỤI
183
 

Lên đến nơi một tuần lễ, tôi đến gặp ông Pignon là Ủy viên nước Pháp, xin cái giấy được lưu trú ở đất Cao Mên. Vì ở xứ ấy bấy giờ, những người Việt Nam đi lại rất khó mà ai muốn ở lâu phải có giấy cho ở mới được. Ông Pignon chuyện trò vui vẻ và cho giấy một cách rất dễ dàng.

Ở Nam Vang được yên ổn hơn Saigon, ngày đêm tự do, không có cấm đoán gì cả, chỉ phải nóng nực khó chịu. Tôi lên đây nhờ có ông Phạm chí Tùng và mấy người khác cho mượn sách vở nhất là những sách vở nói về đạo Phật và Đạo Ấn Ðộ, tôi xem cũng nguôi được nhiều điều phiền não. Mỗi khi trời mát mẻ, chiều đến tôi chống cái gậy ra đứng bờ sông trông nước chảy, mà nghĩ cuộc đời cũng xoay vần trôi nổi có khác gì dòng nước chẩy xuôi.

Cuộc đời của tôi đi đến đấy đối với người ngoài cho thật là hiu quạnh, song tự tôi lại thấy có nhiều thú vị hơn những lúc phải lo toan làm công việc nọ kia, giống như người đóng tuồng ra sân khấu, nhảy múa nhọc mệt rồi hết trò, đâu lại vào đấy. Ðường này ngồi yên một chỗ, ngắm rõ trò đời và tự mình tỉnh sát để biết cái tâm tình của mình. Tôi lại nhớ câu cổ nhân đã nói: « hiếu danh bất như đào danh, đào danh bất như vô danh ». Muốn có danh không bằng trốn danh, trốn danh không bằng không có danh.