Trang:Giấc mộng lớn.pdf/23

— 23 —

Ở Huế đã hơi lâu, sắp đi vào Đà-Nãng. Trước khi vào Đà-Nãng, có thăm hầu cụ Phan. Chỗ Cụ ở cách Huế nhiều ít, theo con đường Nam-giao lên tới, ở đó đã tiệm là phong-cảnh quê. Khi mình vào, thấy cụ đương nói chuyện với mấy người đàn bà con gái, ý là gia-quyến của cụ, dừng chân đứng ở dưới sân, rồi nhờ người đưa danh-thiếp lên. Cụ đứng dạy ra thềm để tiếp khách. Mình vái chào cụ rồi theo vào. Cụ bảo ngồi chơi ở ghế cạnh uống nước. Nghe Cụ đương dở nói chuyện với mấy người đàn bà con gái đó thời không phải gia-quyến, sau hỏi mấy thầy đồ ở đấy thời những người phụ-nữ đó là nữ học-sinh Quảng-ngãi và người mẹ ra đón mà vào thăm hầu Cụ khi trước mình. Đợi Cụ nói truyện với các người dứt nhời, rồi mình đứng dạy thưa rằng: « Chúng con ở ngoài Bắc, nhân muốn đi chơi vào trong Nam, tiện đường vào thăm hầu cụ, chúc cụ mạnh khỏe. » Cụ cũng bảo lại rằng: « Ừ, giang-sơn nước nhà, cũng nên đi cho biết. » Ngoài câu đó, cụ có hỏi qua về việc An-nam tạp-chí mấy câu. Rồi thấy có một ông cụ đến chơi, lúc mới, mình tưởng là khách quen của cụ, sau nghe nói thời cũng là một người ở Quảng-bình vào chơi với con học ở Huế mà đến thăm hầu cụ, cũng như mình và các người đàn bà con gái kia. Khi ấy mình đứng dạy đi xem các chỗ cụ ăn ngủ, thời trong nhà không có gia-quyến gì cả, chỉ có mấy người học-sinh còn trẻ tuổi ở biên chép những bài vở quốc-văn của cụ làm. Lại có sáu đứa học-trò coi chừng độ lên sáu lên bẩy tuổi, học song, sắp hàng để đi về. Hỏi những người học-sinh thời là các trẻ con nhà nghèo ở gần mà cụ bảo đến học cho vui, sự dạy thời do mấy ông học-sinh đó. Chỗ cụ ngồi chơi tiếp khách có cheo mấy bức ảnh vĩ-nhân hiện thời, lại cũng có những bức địa-đồ và các tranh cách-trí thời là thuộc về sự dạy học. Ngoài sân có cây đu thể-thao. Vườn dược lơ thơ, cây cối trông không có vun tưới. Xem qua khắp một lượt, vào chào cụ rồi ra về. Khi đó chừng đã hơn năm giờ chiều, ngồi trên xe trông lại, chỉ thấy trên nóc nhà gianh, ngang mấy chòm cây, bóng tà-dương nhạt lạnh lửng-lơ, có nhẽ là một bạn chí-thân thường năng đi lại với cụ Phan ta vậy.