Trang:Giấc mộng lớn.pdf/17

Trang này cần phải được hiệu đính.
— 17 —

chiến tranh của người an-nam[1] mới bố cục, An-nam tạp-ch tạm đình bản, cờ vàng đảo ngọn, phiêu-lưu tên lính đội tiền-phong.

Mỗi một phen ra đời, lại một phen thất bại; mỗi một phen thất bại, đầu tóc lại bạc thêm. Trong ngày hôm 11 tháng 3 ta (12 4-27), tính toán các công nợ nhớn bé, chỗ giả chỗ khất; song rồi họp các người làm trong tòa báo cùng người nhà, rượu trè đàn địch, ăn chơi xuốt đêm. Giời gần sáng, đem số tiền tối hậu còn mười bốn đồng bạc, chia làm hai, một nửa giao cho người cháu thân chu-trí vợ con để đợi có ngoại-gia ra đón, một nửa là số tiền hành-phí cầm đi; còn bao nhiêu đồ vật, cùng là những tạp-chí ế còn lại, các sách truyện thu-thập và mới in để định chấn-trỉnh Tản-đà tu-thư-cục, nhất thiết cho là vô-khả-nại-hà, mặc người nhà phân phó. Sáng hôm ấy là ngày 12 tháng 3 ta (13-4-27), ở Hanoi ra đi, tối đến Nghệ-an, sáng hôm sau đến Hà-tĩnh.

Phân vân xã-hội gia-đình,
Hơi men ướp dạ, giọt tình thấm khăn.

Hai câu đó là cái tình trạng trong lúc uống bữa rượu trưa ở trên hỏa-xa khi khỏi Ninh-bình gần Thanh-hóa; còn như từ Hà-tĩnh giở vào, thời bao nhiêu cái hoài-cảm ở Honoi đem đi, dần dần tiêu tán, chỉ một là bận về sự giao-tiếp, hai là mê thiết sự du-quan. Ở Hà-tĩnh, nghỉ chơi nhà ông chủ giây thép, trò truyện vui cùng các anh em sĩ phu đến thăm. Rồi hỏi thăm cảnh-thắng quanh miền, đi chơi núi Sót.

Cách tỉnh-lỵ Hà-tĩnh chừng 15 cây số, có cảnh núi Sót. Núi ở ra ngoài bể, tức là một cái cù-lao con, có đất có đá, có mạch nước hằng tuôn. Dân cư ở gần đấy bắc ống bương lấy nước ăn, cũng như các mỏ nước ở trên mạn ngược ngoài Bắc. Tỉnh thành Hà-tĩnh cũng ăn nước ở núi ấy, có đường sông vận tải về. Những thuyền đi tải nước, lệ được bán mỗi gánh một đồng su. Hôm đi chơi núi là ngày 14 tháng 3 ta (15-4-27), giời mưa dầm, đường khó đi, phải thuê một cái xe hai người cu-ly,


  1. Bài xã-thuyết An-nam tạp-chí số 10.