Trang:Dong Duong xua va nay.pdf/72

Trang này đã được phê chuẩn.
68
 

giúp vào việc trị-an và vào việc khai-hóa nhân-dân vậy. Dân Mọi đã biết những sự hữu-ích của sự thái-bình và trật-tự của việc buôn bán và làm ăn có mực thước. Vì vậy nên ngày nay dân Mọi biết vui lòng giúp Chính-phủ vào việc mở-mang đường sá và giúp bọn thực-dân vào việc trồng-giọt.

Vào trong năm 1925 và năm 1926 có nhiều bọn Mọi mở hội ăn mừng xin tùng-phục. Ở Công-tum (Kontoum) nhờ cái quyền-thế của bọn thực-dân và quan-lại Pháp ở miền này nên người An-nam được trả công cao, đã kéo đến rất nhiều. Dân Mọi càng ngày càng quen cái cách sinh-hoạt thái-bình mới mẻ ấy nên họ làm ăn với người An-nam rất là thân-ái, buôn bán cùng nhau và giao-thiệp với nhau một cách êm-đềm.

Như trong khoảng mươi năm vừa qua đây ở giáp giới tỉnh Công-tum với tỉnh Bình-định đã sinh ra nhiều việc lưu-huyết[1], người Mọi giết người An-nam ở những làng giáp-giới để báo thù những việc làm bậy của một vài kẻ phiêu-lưu.

Cái miền Mọi này trước kia dân-cư khổ sở, giết chóc lẫn nhau, lại là nơi ghê-gớm cho kẻ tin dị-đoan và thường xẩy ra huyết-chiến[2], nay sắp thành ra một miền phong-phú trong những miền phong-phú nhất ở Đông-Dương. — Những thực-dân An-nam phá hoang những vùng đất mênh-mông, ra sức cầy cấy thành những đồng ruộng phì-nhiêu. Còn dân Mọi thường hay nói rằng họ thích làm việc với các anh da trắng.

Les soins aux yeux.
Những sự giữ dìn trông nom về mắt.
  1. Việc lưu-huyết = việc đánh nhau kịch-liệt, đến nỗi chảy máu chết người.
  2. Huyết-chiến = đâm chém nhau.