nudius tertius cùm veniſti, epiſtolas iam ſcripſeram.
Futurum, sẽ đi, ego ſtatim ibo.
Item intelligitur præteritum præſens, vel futurum ex ipſo loquendi modo, vt ſi res aliqua iam peracta est & de illa quæritur, ai làm, quis fecit? benè intelligitur præteritum, & ſi actu fit intelligitur præſens ſi faciendum, futurum. bao giờ, præpoſitum verbo facit futurum vt, thày bao giờ đi, magiſter quando ibit, postpoſitum verò indicat præteritum vt, thày về bao giờ, magister quando redijt. interdum etiam indiciat præſens, vt colligitur ex modo loquendi ex antecedentibus, & conſequentibus. xem thấy ou᷄ bao giờ thì tôi mầng, quando te video tunc lætor.
Modi etiam ex quadam proportione intelliguntur, nam indicatiuus eſt quando perſona cum verbo abſque alia particula ſuperaddita coniungitur vt, tôi đi, ego eo.
Imperatiuus quoque colligitur ex ipſo loquendi modo, vt, mầy đi cho cháŏ, ito ſtatim. particula, đi, addita cuicunque verbo facit imperatiuum vt, chèo đi, remiga: hăọc đi, addiſce: taliſque modus non eſt in vſu niſi cum inferioribus: idem dic de verbis, ra, &, ꞗĕaò, quæ ſignificant egredi & ingredi, nam addita alijs verbis quæ ſignificant actionem per ingreſſum, vel egreſſum faciunt imperatiuum vt, léy áo ra, affer veſtem ſeù extrahe veſtem, ſeu afferendo veſtem exi. cất ſách ꞗĕào, reconde librum, ſeu recondendo librum ingredere. ſic particula imperantis eſt, hãy, vt, hãy làm việc này fac hoc negotium. particulæ prohibitiuæ ad imperatiuum pertinent vt, chớ, đừng, ideſt, ne. vt, chớ đi, ne eas: đừng làm, ne facias: particula mựa, ne, minus eſt in vſu, quamuis ſit ſatis elegans loquendi modus, mựa hề nói dối, nullo modo mentiaris: canibus, ne mordeant, ſolent dicere mựa, & ſæpius idem vocabulum repetere, ita vt canes ibi aſſuefacti illis vocibus à morſu abſtineant; khŏan đã, expecta: dựơm, vel, dựơm đã, expecta: khŏan đã nao, cur non expectas? cum quadam querimonia
