Trang:DaiVietsukytoanthu1.pdf/63

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
65
ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ

tháng Mười, Tần Thủy-hoàng mất ở Sa-Khâu, Nhâm-Ngao, Triệu-Đà đem quân sang lấn. Đà đóng quân ở núi Tiên-Du[1] huyện Bắc-Giang, đánh với nhà vua. Nhà vua đem nỏ thiêng bắn nó. Đà thua chạy. Khi ấy Nhâm-Ngao đem quân đi thuyền, đóng ở Tiểu-Giang[2] tức bến Đông Hồ ngày nay, phạm đến thần Đất... Mắc bệnh quay về, bảo Đà rằng: « Tần mất rồi! Dùng kế đánh Phán, có thể dựng thành nước... » Đà biết nhà-vua có nỏ thần, không địch nổi lui giữ núi Vũ-Ninh,[3] cho sứ sang giảng-hòa. Nhà vua mừng bèn chia từ Bình-Giang[4]nay là sông Thiên-Đức thuộc Đông-Ngàn — trở sang Bắc thì Đà cai trị; trở về Nam thì nhà vua cai-trị. Đà sai con là Trọng-Thủy vào hầu làm túc-vệ[5] và xin cưới con gái nhà-vua là Mỵ-Châu. Nhà-vua ưng cho. Trọng-Thủy dỗ Mỵ-Châu, xem trộm nỏ thiêng, ngầm làm hỏng lẫy và đổi nó đi. Rồi mượn cớ là về phương Bắc thăm cha, mẹ, bảo Mỵ-Châu rằng: « Ân-tình của vợ, chồng không thể quên nhau được... Nếu hai nước mất sự hòa-hảo, Nam, Bắc trở nên cách biệt, thì khi tôi lại đến đây, làm thế nào mà gặp được mặt nhau? » Mỵ-Châu nói: « Thiếp có chiếc chăn gấm lông ngỗng, thường khoác ở mình. Đi đến đâu sẽ nhổ lông vất xuống ngả


  1. « Nguyên núi Tiên-Du, có tên nữa là núi Lạn-Kha (mục cán dìu), ở huyện Tiên-Du. Trên có tảng đá bàn-cờ. Tương-truyền có người đánh ​củi xem hai ông tiên đánh cờ, cán dìu mục nát lúc nào không biết! » (An-Nam-chí của C. H. T.)
  2. « Tiểu-giang tức sông nhỏ của phủ Đô-Hộ, sau nói sai là bến Đông-Hồ. Nay không rõ ở đâu » (K. Đ. V. S.)
  3. « Nguyên núi Vũ-Ninh ở châu Vũ-Ninh, trên có ngọn Tỉnh-Thủy. Trên ngọn có con rắn đá, tên là Ngọc Kinh. Vũ-Ninh nay là huyện Vũ-Giang » (An-Nam-chí của C. H. T.)
  4. « Bình-Giang tức sông Thiên-Đức, là nhánh phía Đông của sông Lô, chảy thông xuống sông Bình-Than. Lại có tên là sông Đông-Ngàn. » (K. Đ. V. S. cuốn I).
  5. « Nam Việt-Chí có chép: An-Dương-Vương đóng ở Giao-Châu. Hiệu-Úy Triệu-Đà cất quân đánh. An-Dương-Vương có bậc thần-nhân tên là Cao-Thông giúp-đỡ, làm một chiếc nỏ, bắn một phát giết một vạn quân Việt! Ba phát giết ba vạn người. Đà biết cớ ấy, liền lui về đóng ở Vũ-Ninh, rồi sai con là Trọng-Thủy sang làm con tin, xin thông hiếu. Sau An-Dương-Vương đãi Cao-Thông không tốt. Thông bèn bỏ đi. An-Dương-Vương có con gái là Mỵ-Châu, thấy Trọng-Thủy vẻ người xinh đẹp, bèn tư tình với. Sau Trọng-Thủy dỗ Mỵ-Châu xin xem nỏ thần. Mỵ-Châu cho xem. Bèn làm hỏng lẫy nỏ, lập tức sai sứ về ​báo cho Đà biết, lại cất quân sang đánh. An-Dương-Vương lại bắn nỏ như trước. Nỏ hỏng. Quân lính đều tan chạy. Bèn phá được » (Thái-Bình Hoàn-Vũ-Ký của Nhạc-Sử).