Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 24 —

hiểu việc xưa nay, thuần-thục việc nhâm-độn, định lễ an-nguy, quyết cơ thắng-bại, có quyền vận-dụng mà dấu cái trí vô-cùng, dõ việc âm-dương, phân đường sanh-khắc, rồi mới lấy nhân mà dùng, lấy lễ mà lập, lấy dõng mà chế, lấy tính mà nên, như vậy mới là Y-Doãn của Thành-Thang, Phó Duyệt của Võ-Đinh, Tử-Nha nơi Vị-Thủy, Nhạc-Nghị tại Yên Sang, ấy là đạo làm tướng của tôi, tích-chữ đã lâu ngày nay tôi bỏ Sở theo Hán, đặng lo-lập công-lao, khác nào như Bá-Lý-Hề, bỏ nước Ngu về Tần, vì Tần biết dùng Lý-Hề, nên đặng nghiệp bá, xưa nay người hiền chẳng hề vô-ích trong nước bao giờ; chỉ tại nơi vua, biết dùng cũng chẳng biết dùng mà thôi; Lúc tôi ở Sở, bao phen hiến kế bầy mưu, mà Hạng-Vương chẳng biết dùng, nay tôi quy Hán, nếu Hán-Vương mà biết dùng, tôi tình-nguyện thống-lãnh binh-quyền, đánh Sở, lấy Tam-Tần, thâu lục quốc, lấy đất Hàm-Dương, như chở tay, song tôi còn e các ngài chẳng muốn tiến-cử, mà Hán-Vương chẳng muốn dùng đó mà thôi. » Hầu-Anh và Tiêu-Hà nghe xong khiếp-đảm tinh thần, vội đưa Hàn-Tín vào dâng Hán-Vương. Hán-Vương vận hỏi Hàn-Tín muôn nhời, thử-thách muôn nhẽ, biết là người kỳ tài mà trọng-dụng. Lúc đó Hàn-Tín mới đưa cái dác-thơ của Trương-Lương ra, vua tôi mới ngã ngửa người, chịu Hàn-Tín là bậc cao-trí, rồi đăng đàn bái tướng, rước Hàn-Tín lên chức Phá-Sở-Nguyên-Nhung, thống-lãnh hết binh-quyền trong nước đánh Sở, nên được nghiệp Đế, gồm thâu thiên-hạ, gây dựng 800 năm cơ-nghiệp, đều nhờ một tay Hàn-Tín. Xem đó Hàn-Tín là một bực tài trí có thừa, khi tiến thân không nhờ lá dác-thư Trương-Lương tiến-cử, tự mình biết dữ phẩm-giá cao-kỳ.

30. — TIẾNG CƯỜI ĐỔ QUÁN

Vua U-Vương nhà Châu yêu quý nàng Bao-Tự đến nỗi để Bao-Tự cướp ngôi Chánh-Hậu mà Bao-Tự cũng chưa