Trang:Đại Nam quấc âm tự vị 1.pdf/354

Trang này cần phải được hiệu đính.
341
GẠCH

 ― cò. Con cò.
 Nhà ―. Nhà ngươi, người ấy.


Gácn. Để gá lên, để lên trên, để gối, để dựa, cất đi, cái giàn để đồ vặt.
 ― lên. Để lên, để gá lên trên, để gối lấy.
 Ghếch ―. Gối lấy nhau, gá lấy nhau mà không sát.
 ― mái chèo. Cất chèo, xếp chèo.
 Nhà cất ― mái. Nhà cất gối mái nhà khác.
 ― trí. Chống trí, nòng trí, không chịu thua.
 Nhà ―. Nhà cao tầng, nhà có giá trên: Nhà sàn nhà gác.
 Giàn ―. Đồ thể làm bằng cây, bằng tre, ngăng ngang phía trên để mà tích trữ vật gì.
 Chó trèo ― treo giàn. Chó hỗn.
 Thuyền ― lên trên cạn. Thuyền mắc cạn.
 Chạy ― doi. Chạy lểu doi, xớt qua doi, gối đầu doi (thuyền).
 ― nghề. Dẹp nghề, thôi làm nghề.
 ― tay ― chơn. Để tay để chơn lên chỗ nào.
 Nằm ― tay lên trán. Nằm để tay lên trán; suy nghĩ.


Gạcn. Gạch đằng, bồi bổ, đưa ra; sừng con nai.
 ― đi. Đưa đi, hất đi, bôi đi.
 ― ngang. Đưa ngang, không chịu hẳn, không thèm nghe lời, hư ngang; làm dấu gạch ngang.
 Để con―. Đánh liệt, bài vở viết dở thầy hay đánh 2 nét xiên xiên như ngạt kéo.
 Ống ―. Ống bằng tre thường để mà khỏa lúa, gạo cho bằng miệng hộc, miệng giạ.
 ― hộc. Kéo ống gạc qua miệng hộc mà lấy mực ngang bằng.
 ― mặt ra. Không đếm xỉa, đuổi đi, nạng ra.
 Đỡ ―. Đỡ ra, hất đi, không cho kẻ khác đả động tới mình.
 Bắn ―. Bắn lạc, bắn không nhằm, bắn sịa.
 ― nai. Sừng nai, sừng nó có chà cho nên kêu riêng nó là gạc.
 Chà ―. Cái mác Cao-mên, đồ binh khí của Mên.
 ― giém nồi cơm. Bươi tro nóng mà hầm cho chín nồi cơm.


Gặcn. Nhắp, giặc nhẹ nhẹ.
 Gục ―. Nhắp nhắp cái đầu, ra dấu ưng chịu.


Gấcn. Loại dây, lớn lá và lớn trái.
 Trái ―. Trái dây gấc, đến khi chín trong ruột nó đỏ, người ta hay dùng mà xói màu đỏ.
 Hột ―. Hột nó giống hình con trạnh, cho nên gọi là mộc biếc tử. ?cũng là vị thuốc trị chứng đau vú, phải mài nó với nước cơm mà thoa vào chỗ đau.
 Xôi ―. Xôi màu trái gấc. Có tiếng nói ăn mày đòi xôi gấc, thì chỉ là nghĩa đèo bong.
 Mít ―. Thứ mít đỏ múi.


𥗌 Gạchn. Đất vỗ khuôn hẩm chín, thường dùng mà xây tường.
 ― tàu. Gạch vuông lớn.
 ― bát tràng. Thứ gạch vuông dày làm tại làng Bát tràng (Bắc kỳ).
 ― bát giác. Gạch có tám góc.
 ― thức. Gạch lớn, gạch làm theo thức quan.
 ― thường. Gạch vuông dài mà nhỏ, gạch thường dùng.
 Lót ―. Lót bằng gạch.
 Xây ―. Dùng gạch mà xây lên, cơi lên.
 Ngói ―. Kêu chung cả ngói, gạch, lá dỏ dùng mà làm nhà.
 Lò ―. Chỗ lập để mà hầm gạch.
 ― cua. (Coi chữ cua).
 ― đầu. Gàu trên đầu.
 Hộc ―. Mửa mật, mửa dơ; mệt quá sức, chạy hộc gạch, (tiếng tục).


Gạchn. Đánh một đường, kéo đường.
 ― đàng. id. Cũng có nghĩa là nứt đường, (Nói về đồ sành).
 ― ra. id.