Trang:Đại Nam quấc âm tự vị 1.pdf/294

281

ĐẬU

---

 -hay. Lẽ gì mà biết; lấy đâu mà biết; biết đâu đặng?.

 -biết id. Đâu biết việc rủi may.

 Hay-. Ai dè, ai hay bao giờ, cũng là tiếng chối rằng không hay biết.

 Biết-. Tiếng chối : chẳng hề biết; có biết bao giờ, có biết ở môBiết đâu là phước biết đâu là tộiTôi có biết đâu?.

 Có-? Có bao giờ ? Có lẽ gì, có chỗ nào? Có đâu nó dám chưởi tôi. .

 -có? Bỡi đâu mà có; không có. .

 Đến-. Tới dâu, tới chỗ nào, chừng nào.

 May-. Thi may, mặc may.

 Bỗng-. Thình lình, thoát chốc.

 -bỗng. id.

 Phút ―. Id.

 Thấy-. Không hề thấy; thấy tại chỗ nàoThấy ở đâu?.

 -đây. Gần lối này, chẳng xa gìNó ở đâu đây, chỉ nghĩa là nó ở lối này.

 -khỏi. Lẽ gì cho khỏi; đi khỏi lối nào?.

 Lẽ-. Có lẽ gì, lấy lẽ gì.

 Sức-. Có sức gì, lấy sức gì.

 Người-. Người ở đâu không biết, người kì dị.

 Duyên― ở đâu không biết, duyên lạ lùng. .

 Biết ngứa-mà gãi. Biết việc đâu mà làm giùm.

 -tây. Chẳng lẽ chi cho bằng.

 ― cùng? Chẳng cùng, chẳng hay vừa cùng. .

 -lại. Kết lại, nói theoĐấu hai mối dây lại.

 -lưng. Xây lưng nối lại với nhau.

 -sức. Giang sức, hiệp lực.

 -máu. Tên núi, hòn mão; tên mão.

 Cây sâu-. Thứ cây mịn thịt mà mềm, người ta hay dùng mà khắc con dấu ; rễ nó đắng lắm, là một vị thuốc sát trùng; than nó nhẹ mình, dùng làm thuốc sung.

杜	Đậu (đỗ).  c. Dừng lại, ở lại, nghỉ chơn; bến đỗ, đâu lại, hiệp lại.

 Ở-. Ơ gửi nhờ, ở đỡ.

 Thi-. Thi trúng cách, có tên trong bản; không có tên trong bản thi kêu là rớt.

 -trạng. Thi lựa trong đền, đậu bậc cao hơn hết.

 -cao. Thi đỗ bậc cao.

 Ghe-. Ghe cắm sào, bỏ neo tại chỗ nào.

 Thuyền-. id.

 Tàu-. Tàu neo lại.

 Chim-. Chim dừng lại, nghỉ cánh không bay.

 Ruồi-. Ruồi bạ tại chỗ nào.

 Bến-hoặc bến đỗ. Bến vững lâu dài.

 -giạc. Vóc giạc còn như cũ, không ốm, không sút vv, nghĩa mượn, có sức chịu bền.

 -sức. Còn sức lực như cũ, cũng có nghĩa là xứng sức.

 -vôn buôn chung. Hiệp vốn lại mà buôn chung.

 Dây-ba. Dây đánh ba tao vô một.

 Dây câu-. Dây đâu nhiều mối.

 -tiền. Chung tiền lại hoặc để mà chơi cờ bạc, hoặc để mà buôn bán cũng làm việc gì.

 Lụa-ba. Lụa dệt ba canh chỉ, lụa dày tốt.

豆	Đậu.  c. Tiếng kêu chung các thứ rau cỏ sinh trái có hột nhỏ người ta hay ăn, cũng về loại ngủ cốc.

-xanh.   -xanh.   -đen.   -trắng.   -nành.   -màng tắc.   -ngự.   -quiến.   -ván.   -cút.   -răn.   -móng chim.   -bún.   -rồng.

${\Biggr \}}$

Các thứ đậu người ta hay ăn, tùy theo hình sắc nó mà đặt tên ; các thứ trước là đậu cây nhỏ, bảy thứ sau đều là đậu dây dài.

 ― mèo. Thứ đậu dây, có trái cong quẹo mà nhiều lông, động tới thì ngứa, cũng gọi là trái mắt mèo.

 ― đũa. Thứ đậu trái dài như chiếc đủacây nó lớn và dễ trồng, cũng gọi là cây so đũa.

 ― rựa. Thứ dày trái lớn mà dài giống cái trành rựa.

 ― săng. Thứ đậu cây, nhỏ hột mà vàng ; rễ.