Trang:Đại Nam quấc âm tự vị 1.pdf/164

151

CHỔI

---

 ― gà. Đá gà.

 Đánh ―. Cuộc con nít chơi, lấy đá hoặc miếng sành dồi búng cho trúng viên đá hoặc miếng sành khác.

 ― tiền. Cuộc con nít chơi, lấy tiền đồng dồi ném cho nhằm đồng khác.

𤈜	Chói.  n. Yên sáng giọi vào hoặc làm cho lóa con mắt.

 ― sáng. Sáng soi tỏ rõ.

 ― lóa. Rạng ngời hoặc tại sáng mà lóa.

 ― lói. Sáng suốt.

 ― mắt. Lòa con mắt.

 Đau ―. Đau lói tại chỗ nào.

 Tức ―. Tức lói tại chỗ nào.

 Đèn ―. Đèn chiếu sáng, đèn lòa.

 ― đèn. Mắc ngọn đèn mà lòa con mắt.

 Mặt trời ―. Mặt trời giọi yên sáng.

 ― bóng. Mắc bóng mà lòa.

 ― nước hoặc chôi nước. Mang bịnh vì uống nước lạ hay là lạ nước.

 ― nhau. Ngạnh nhau, kỵ khắc cùng nhau, không ưa nhau; làm cho cái tốt cái xấu, phân biệt nhau.

椎	Chòi.  n. Nhà lá nhỏ thường cất có một máiTuông chạm, bươi móc.

 ― ruộng. Chòi cất mà ở đỡ trong lúc làm ruộng.

 ― trâu. Chòi cất mà giữ trâu.

 ― trại (tiếng đôi). Nhà cất ra để mà làm việc vản.

 ― tôn. Chòi cất có bốn trụ làm gác ở trên cao.

 Che ―. Làm chòi, lợp chòi.

 Ngựa ―. Ngựa lấy chơn mà bươi mà đạp.

 Sán lãi ―. Sán lãi soi cắn trong bụng.

 ― mọc chọc mọc. Hay tọc mạch, hay chỉ chọc.

 Cây ― mòi. Tên cây, lá nó dùng mà làm thuốc dàu; rễ nó làm thuốc bại.

錐	Chõi.  n. Chống đỡ, gượng gạo, chịu lấy Dan chơn ra mà chõi.

 Cái ―. Một đoạn sắt nhọn đầu mà dài có thể mà xắn đá.

 ― đá. Dùng chõi mà xắn đá.

 Chống ―. Chống đỡ, chịu lây kẻo té ngã.

 ― hỏi. Bảnh lảnh, thành mànhHiểu biết rõ ràng Người bệnh còn chõi hỏi.

 Chong ―. Siêng năng, chăm chỉ.

𣑳	Chôi.  n . Trau, đánh bóng.

 ― lấy mình. Bào chuốt cho mình; chữa mình.

 ― văn. Giỏi văn.

咥	Chối.  n. Cãi đi, không chịu; không nhìn.

 ― cãi. id.

 ― vái. id.

 Chữa ―. Chữa mình, không chịu rằng có.

 Đôi ―. Chối cãi trước mặt nhau.

 ― đạo. Không nhìn lấy đạo mình; bỏ đạo mình.

 ― phứt. Chối ngon, không chịu ngay.

 ― lứt. id.

𣑳	Chồi.  n. Nhánh ngọn mới đâm lên; cây nhánh mọc là đà ở dưới thấp.

 ― mông. id.

 Đâm ―. Đâm tượtCây bị đốn rồi còn mọc nhánh, đâm tượt.

 Mọc ―. id.

 Rừng ―. Rừng thấp có những cây nhỏ nhỏ, hoặc đã đốn hết cây lớn.

 ― quê. Con dòng của giống mới trỗ xanh.

 Còn da lông mọc còn ― lên cây. Không tuyệt nòi; hãy còn có thể nối sanh.

 Dứt cây ai nỡ dứt ―. Chẳng lẽ làm cho đứt đàng nhơn nghĩa; chẳng nỡ hại lấy.

箒	Chổi.  n. Đồ dùng mà quét, thường kết bằng chà, nhánh, lông, cỏ.

 ― quét ván. Đồ dùng riêng mà quét ván.

 ― quét nhà. Đồ dùng riêng mà quét nhà.

 ― đót. Chổi làm bằng cây đót (loại bông cỏ).

 ― chà là. Chổi đập bằng tay chà là.

 ― lông. Chổi kết bằng lông.

 Cây ―. Cây nhỏ nhỏ có nhiều nhánh, người ta hay dùng mà làm chổi.

 Rượu ―. Rượu chưng bằng nhánh chổi kêu là 地 夫 子 địa phu tử, cùng nhiều vị thuốc thơm khác; rượu để mà thoa bóp.