Trang:Đại Nam quấc âm tự vị 1.pdf/114

Trang này cần phải được hiệu đính.
101
CANH

Càngn. Hơn nữa.
 ― hơn. id.
 ― thua. Kém hơn nữa.
 ― thêm. Thêm nhiều nữa.
 ― ngày. Nhiều ngày hơn nữa. Càng ngày càng giỏi: Nhiều ngày hơn, thêm giỏi hơn.
 ― đông. Thêm đông hơn nữa.
 ― già ― cay. Gàng già chừng nào cay chừng ấy ; nói ví con người càng già, càng sành sõi.
 ― cua. Cái kẹp con cua ; con cua có hai cái kềm, tám cái ngoe.
 ― ngang (xiêu ―). Ngang dọc; không lễ phép, không thứ tự.
 Kềnh ―. Bề bộn, nghênh ngang. Đồ kềnh càng.
 Nói xiêu ―. Nói không lễ phép, không phân biệt.
 Sảy ―. Sảy to hột.
 Thao ―. Thao to, dệt chỉ to.
 Tôm ―. Thứ tôm lớn có hai cái kềm dài.
 Kiến ―
 Mối ―

Loài trùng, tại miệng có hai cái kẹp (Nói về kiến, mối lớn con).
 Dưa thảo ―. Dưa héo cuống, rụng cuống.


Cảngc. n Dòng nước đổ ra biển ; cữa biển.
 Tàu nhập ―. Tàu vào cữa.
 Tàu xuất ―. Tàu ra cữa.
 Ghe ―. Ghe lớn, ghe đi biển.
 Cổn ―. Tiếng đồ sành xáo lộn, khua động.
 Lẳng ―. id.


Căngc. n Thương xót, khoe khoang ; giăng thẳng, tiếng trợ từ.
哀  |   Ai ―. Thương xót.
 Kiêu ―. Ngạo mạng, dễ duôi.
 ― thẳng. Giăng thẳng, rán ra cho thẳng.
 ― da. Rán tấm da cho thẳng.
 ― da phơi nắng. Rán da cho thẳng mà phơi nắng Làm khổ sở.
 ― vồ nọc. giăng vồ nọc : Đóng nọc hai đầu, cột tay chơn đứa có tội mà rán ra, ấy là một phép trừng trị.
 Đi lăng ―. Đi lật đật, vội vàng.


Cẳngn. Chơn ; chưn , (tiếng tục).
 Chưn ―. Tiếng đôi Chơn.
 Giò ―. Tiếng đôi, biểu là giò.
 Treo ―. Treo chưn.
 Chổng ―. Nằm gác hai chưn Bộ vô sự, không lo ; Chổng cẳng mà ngủ.
 Què ―. Có hai nghĩa : Một là tại đau đi không đặng, hai là đi không được, vì có ý trong mình, nghĩa làlàm mình.
 Gầy-. id.
 Hụt ―. Đạp không tới.
 Gác ―. Chơn này trèo gác lên chơn kia Bộ phong lưu.
 Ngay ―. Ngay giòNằm ngay cẳng:Bộ sung sướng ; bộ làm biếng.
 Xiêu ― tợ. Bộ không vững vàng.
 Nhà cao ―. Nhà tre cất có gác trên, dưới để trống.


Cẳngn. Thấp thôi, mắt míu, còi cụt.
 Còi ―. Thấp thổi mà xơ rơ.
 Lẳng ―. Thấp nhỏ.
 ― nhẳng. Dức bẩn nhau.


Cângn. Dung dưỡng, không hay kềm thúc.
 ― con. Dung dưỡng cho con, không muốn đả động tới con.
 ― dưỡng. Thả lỏng không hay kềm thúc.
 Con ―. Con yêu, cha mẹ không nói động.
 ― vợ. Dung dưỡng cho vợ.


Canhc. Phân phiên, thức mà giữ gìn ; Một phần đêm: đêm chia ra năm phần, mỗi canh là một phần.
 ― thủ. Coi giữ.
 ― tuần. Tuần do.
 ― do. id.
 ― giờ. Xem xét, coi giữ.
 ― giữ. id.
 Đêm ― , ngày nhựt. Đêm thức mà giữ, ngày lại coi chừng.
 ― khuya. Đêm khuya.
 ― trống. Đánh trông chừng mà canh.
 ― gà. Chừng gà gáy.
 Phiên ―. Phần mình phải canh.
 Vọng ―. Vòng canh ; nhiều người phân ra