Trang:Đại Nam quấc âm tự vị 1.pdf/10

Trang này cần phải được hiệu đính.
— XI —
26◦ Đường tộ cáo chung, liền qua đời Ngủ-quí,

1◦Lương Thái-tổ là Châu-ôn soán nhà Đường, làm vua hai đời, kể được 17 năm.
2◦ Đường Trung-tông là Lý-tồn-húc, diệt nước Lương làm vua bốn đời, kể được 15 năm.
3◦ Tấn Cao-tổ là Thạch-kỉnh-đường, soán Hậu-đường, truyền hai đời, kể được 13 năm, rồi lại bị nước Liêu giành đi.
4◦ Hán Cao-tổ là Lưu-trí-viễn, đuổi nhà Liêu, đánh nhà Tấn, truyền hai đời vua, kể được 5 năm, mà bị Quách-oai soán ngôi.
5◦ Châu Thái-tổ là Quách-oai, soán nhà Hán, truyền ba đời, được có 10 năm, mà bị Tống lấy đi.

27◦ Tống Thái-tổ là Triệu-khuôn-duẫn, phá hơn mười nước ngụy, hạ Giang-nam mới làm ra nhứt thống, sau bị Kim-chúa xâm lăng, bắt vua Huy-tông, Khâm-tông đem về bên Kim, con vua Huy-tông là Triệu-cấu, tức vị tại Nam-kim, gọi là Nam-tống, truyền ngôi cho đến đời Đế-bính, lại bị nhà Nguyên diệt đi, kể Nam-tống có 9 đời vua, cọng là 155 năm, kể từ đời Thái-tổ cho đến Đế-bính, cả thảy có 18 đời vua, hiệp cọng là 331 năm.
28◦ Đời Hậu-hán năm đầu, người Khiết-đơn xâm lấn, cải quấc hiệu là Đại-liêu, bị Tống-huy-tông hiệp với nước Kim đánh đuổi Liêu-chúa, phải hàn đầu nước Kim, tra Liêu truyền được 9 đời, làm vua được 150 năm.
29◦ Hoàn-nhan Thế-tông vốn là ngừi Nữ-chơn, lấy cả Liêu, Tống, cải quấc hiệu là Kim, truyền ngôi được 10 đời, cọng là 118 năm.
30◦ Nguyên Thế-tổ, họ là Cơ-ốc-ôn, tên là Hốt-tất-liệt, xưa gọi là Mông-cổ diệt Kim, diệt Tống, gồm hơn 40 nước mà làm ra nhứt thống, truyền 9 đời cho đến Thuận-đế mà hết, cọng là 89 năm.
31◦ Minh Thái-tổ, là Châu-nguyên-chương, dấy nghĩa binh, đánh đuổi nhà Nguyên cải quấc hiệu là Ngô, truyền 13 đời, đến đời vua Sùng-trinh, bị Lấm-tặc làm bức mà mất nước, cọng kể là 257 năm. Thuở ấy Lý-tự-thành với Trương-hiến-trung dậy giặc, hảm kinh thành, Sùng-trinh hoàng đế tự ái, Ngô-tam-quế viện binh nhà Thanh đánh giúp, giết được Lý-tự-thành, Thanh-chúa truyền dụ rằng: lấy nước trong tay Lý-tự-thành, không phải là của nhà Minh, bèn tức vị hoàng đế, làm vua Trung-quấc, kỉ nguơn là Thuận-trị, quấc hiệu là Đại-thanh, hưởng quấc cho đến bây giờ.

Kể từ đời vua Nghiêu, năm giáp-thìn, cho đến đời nhà Minh hiệu Trung-liệt năm giáp-thân, cọng là 3.981 năm.