Luân lý giáo khoa thư - Lớp Sơ đẳng/II/3
3. — Hương-hội.
Ở Bắc-kỳ, những làng nào chưa cải-lương thì cách tổ-chức hương-hội làng nọ có khác làng kia đôi chút, mà đại-để thì cũng tương-tự như các làng trong Trung-kỳ.
Còn làng nào đã cải-lương rồi, thì cách tổ-chức hương-hội giống như nhau cả.
Mỗi làng có một hương-hội, tức là những tộc-biểu các họ bầu ra đề quản-trị việc công. Hương-hội lại đặt ra một viên chánh hương-hội, một viên phó hương-hội, một viên thư-ký và một viên thủ-quỹ.
Hương-hội phải quản-trị các việc trong xã, phải lo việc công dân. Hương-hội phải lập các khoán-lệ trong xã, lập sổ chi thu của hàng xã; bổ sưu thuế cùng các thuế khác, hoặc nộp vào Nhà-nước, hoặc thu cho sổ chi thu hàng xã; và định số thuế của hàng xã, thi-hành sự chi thu hàng xã; quản-trị tài-sản công dân; và thi-hành các khoán-lệ về việc tuần-phòng, nhất là ngăn cấm việc buôn bán lậu, việc đánh bạc cùng những sự họp tập trái phép.
Các khoản thưa kiện về việc hộ hay việc thương-mại thì do hương-hội đàn-hòa. Hương-hội có thể cử một bạn có hai ba viên tộc-biểu để giao cho quyền bắt phạt các điều dân phạm vào khoán-lệ tuần-phòng của trong xã, mà phạt tự một hào (giác)[1] trở lên cho đến một đồng là cùng. Số tiền phạt phải nộp vào công quỹ hàng xã.
Toát yếu. — Ở Bắc-kỳ, những làng đã cải-lương rồi, thì có
Hương-hội họp tại công-quán.
hương-hội là các tộc-biểu các họ bầu ra để làm việc cho hàng xã.
Mỗi hương-hội thì có chánh, phó hương-hội, thư-ký và thủ-quỹ. Hương-hội phải coi các việc cai-trị trong xã, định các khoán-lệ,
định sổ chi thu hàng xã và đàn-hòa các khoản thưa kiện về việc
hộ hay việc thương-mại.
Giải nghĩa. — Tộc-biểu = người đứng thay mặt cho một họ hay nhiều họ. — Việc hộ = việc điền-sản và dân đinh. — Việc thương-mại = việc buôn bán.
Câu hỏi. — Hương-hội là gì? — Hương-hội có những chức-dịch nào? — Hương-hội làm những công việc gì?
- ▲ cắc