Trang:Chuyen giai buon 1.pdf/7

CHUYỆN GIẢI BUỒN

---

1. ― chí khí cao

Thuở xưa vua Nghiêu muốn truyền ngôi cho Hứa-do ^[1] bèn đòi Hứa-do tới mà dạy rằng: trẩm nghe ngươi có đức lớn, trẩm muốn truyền ngôi cho ngươi, ngươi phải nối ngôi cho trẩm mà làm vua thiên hạ. Hứa-do nghe nói, tức cười, vội vàng đi xuống suối mà rửa tai. Cũng một khi ấy có ngươi Sào-phủ là người giữ trâu đem trâu xuống suối mà cho uống nước, thấy Hứa-do đương lum khum rửa tai, hỏi Hứa-do làm sao mà rửa tai ? Hứa-do lắc đầu nói: ông Nghiêu đòi tôi, biểu tôi thì làm vua. Sào-phủ nghe nói, liền đem trâu lên trên dòng nước mà cho uống. Hứa-do hỏi làm sao anh lại đem trâu lên trên ấy mà cho uống ? Sào-phủ rằng: anh rửa tai anh xuống đó, tôi sợ trâu tôi uống nhằm. Sào-phủ lại rằng: anh đi đâu cho người ta biết anh mà muốn nhường ngôi vua cho anh, ấy là tại bụng anh hãy còn danh lợi. Nghe mà rửa chi bằng giữ vẹn đừng nghe.

2. ― cầu tiếng chưởi cho rụng lông vịt

Có một ông già nhơn đức hiền lành, cả đời không hề biết chưởi ai. Lối xóm có đứa gian thấy ông ấy nuôi vịt, lén tới bắt trộm một con, đem về làm thịt mà ăn. Đứa gian ấy ăn con vịt rồi, không biết làm sao lông vịt mọc ra đầy mình, lấy làm sợ hãi ; phần thì xốn xang khó chịu, phần thì xấu hổ, không dám ra khỏi nhà, vợ con nó chạy thuốc thang gì uống vào lông vịt cũng không rụng, nó lại càng kinh hãi hơn nữa ; nó cầu khẩn hết sức, xin cho khỏi tật gì quái gở như vậy ; Đêm kia nó nằm chiêm bao thấy thần nhơn mách bảo rằng: phải lạy ông già nhơn đức ấy, xin ông ấy chưởi cho một tiếng, thì rụng hết lông vịt, chẳng phải cầu thầy chạy thuốc làm chi. Trời vừa rựng sáng, thằng ăn trộm vịt, lật đật qua nhà ông già, ban đầu kiếm đều nói dối, mà rằng: tôi nghe ông mất một con vịt, tôi thấy thằng ở một bên tôi ăn cắp, nó sợ chưởi lắm, nếu ông chịu chưởi một tiếng, nó phải trả lại cho ông bây giờ. Ông già nói: ổi thôi ! Mất còn, còn mất cũng chẳng làm gì, ai có hơi đâu mà chưởi nó cho mệt. Thằng ăn cắp thấy ông già không chịu chưởi, tức mình phải lạy mà thú thiệt rằng: tôi ăn cắp vịt ông mà bởi tôi ăn thịt nó rồi thì mình mẩy tôi mọc đầy những lông vịt, uống thuốc gì cũng không rụng ; nay có thần nhơn mách bảo, dạy tôi phải thú thiệt cùng ông, xin ông chưởi một tiếng thì lông vịt sẽ rụng hết ; vậy xin ông làm phước, chưởi giùm cho tôi một tiếng, kẻo tôi đau đớn khó chịu lắm. Nó và nói và khóc, ông già thấy vậy động lòng, mới chưởi một tiếng, tức thì lông vịt trong mình thằng ăn cắp rụng sạch, trơn tru lại như cũ.

Kẻ bày chuyện bàn rằng: ấy tội ăn trộm đáng sợ hãi là dường nào, vì một lần ăn trộm mà lông vịt mọc ra đầy mình ; vã sự chưởi bới cũng nên xa lánh là thế nào, vì một tiếng chưởi trừ hết tội ăn trộm.

1. ▲ Sách Trang-tử nói: Hứa-do là người hiền đức, thuở ấy thưa lại rằng: Tiêu liêu sào lâm bất quá nhứt chi, yển thử ẩm hà bất quá mãn phúc, nghĩa là chim tiêu liêu làm ổ, bất quá trong một nhánh cây ; trâu đầm uống nước chẳng qua đầy bụng, nhường hết thiên hạ cho tôi, cũng chẳng làm gì.