Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chữ Quốc-ngữ”

| tựa đề = Chữ Quốc-ngữ (le Quốc-ngữ)

Nghe đâu có mấy ông Tây dùng lối vần tây mà viết tiếng an-nam, chỉ thêm 5 dấu, thế mà dạy các qúyquý-quan học tiếng ta tiện lắm.

Như những tiếng nên viết ch hay là tr ngoài Bắc ta thì không phân biệt chút nào, nhưng ở Nam-kỳ thì thật có phân biệt. Như con ''trâu'' mà viết thành ''châu'' (hạt châu) thì người Nam-kỳ không hiểu. Xét kỹ ra, thì sự phân biệt ấy có chữ quốc-ngữ rồi mới phân biệt, chứ không phải vốn vẫn phân biệt. Nghĩa là ngày xưa trong cách đọc cũng có mấy cách đọc ch không uốn lưỡi với một cách đọc nặng tr, nhưng mà cách đọc khác nhau ấy không làm cho một tiếng khác nghĩa đi. Về sau có chữ quốc-ngữ rồi, đặt thành tự-vị, thì người sau theo người trước, mà lấy cái tình cờ làm ra một cái lệ, đến ngày nay quen mắt quen tai đi rồi, người nông nổi tưởng là vốn tiếng Nam-kỳ ngày xưa con trâu phải đọc nặng mà hạt châu phải đọc nhẹ. Việc này tôi đã thí nghiệm ở người không biết chữ quốc-ngữ thì thực họ không phân chỉ có mấy người biết chữ quốc-ngữ thì cho cách phân biệt ấy là một cách cuả người có học. Sự này tôi đã có ý nghiệm từ Thanh-hoáhóa vô tới Quảng-nam và ở Sài-gòn.

Chữ ''gi'' chữ ''d'', chữ ''r'' thì ở Bắc-kỳ ta không phân, còn ở Nam-kỳ và Trung-kỳ phân biệt được chắc chữ ''r'' mà thôi, còn ''d'' với ''gi'' cũng đọc như chữ ''y''<ref>Đáng lẽ phải là d hay gi thì đúng hơn</ref>, mà không mấy người biết chắc được tiếng nào đáng viết ''d'' hay ''gi''.

Vì chữ quốc-ngữ ở Nam-kỳ trước lại còn khuyết mất mấy vần đáng lẽ quốc-ngữ có đủ mà hoáhóa ra không có. Như tiếng ''bong'' (chuông kêu) đáng lẽ viết ''bong'', mà hoáhóa ra không được vì ''bong'' đọc là bong (vần ''phong''). Chính lẽ thì ''bong'' là bong–ra phải viết ''bonh'', mà bong thì là tiếng chuông kêu; ''ông'' đáng lẽ phải viết ''ônh''. ''Ong'' thì đọc phải lẽ.

{{văn|canh lề=right|V.<ref>Chữ ký tắt của cụ Nguyễn Văn Vĩnh</ref>}}