Tây Thi vịnh - 西施詠
của Vương Duy, do Tản Đà dịch
Nguyên văn chữ Hán Phiên âm Hán Việt Dịch nghĩa Bản dịch của Tản Đà

西施詠
艷色天下重
西施寧久微
朝為越谿女
暮作吳宮妃
賤日豈殊眾
貴來方悟稀
邀人傅香粉
不自著羅衣
君寵益嬌態
君憐無是非
當時浣紗伴
莫得同車歸
持謝鄰家子
效顰安可希

Tây Thi vịnh
Diễm sắc thiên hạ trọng,
Tây Thi ninh cửu vi
Triêu vi Việt Khê nữ,
Mộ tác Ngô cung phi,
Tiện nhật khởi thù chúng,
Quý lai phương ngộ hi.
Yêu nhân phó hương phấn.
Bất tự trước la y.
Quân sủng ích kiêu thái,
Quân lân vô thị phi.
Đương thời hoán sa bạn,
Mạc đắc đồng xa quy
Trì tạ lân gia tử,
Hiệu tần an khả hi.

Vịnh nàng Tây Thi
Vì thiên hạ trọng sắc đẹp,
Nên nàng Tây Thi lẽ nào ở trong cảnh nghèo.
Buổi sớm còn là cô gái (giặt lụa) bên khe (Nhược Da) nước Việt.
Buổi chiều đã là phi tần trong cung vua Ngô,
Thuở hàn vi nào đâu có khác gì mọi người,
Khi sang trọng rồi mới biết là hiếm có.
Nàng sai người thoa phấn thơm,
Nàng cũng không tự mặc lấy áo lụa.
Được vua yêu quý, nàng càng thêm kiêu.
Vua thương không kể gì điều phải trái.
Những cô bạn thời ấy cùng giặt lụa.
Chẳng ai được ngồi cùng xe với nàng về cung vua.
Nàng nhắn đáp cô gái nhà hàng xóm.
Bắt chước nhăn mặt, đâu có mong được gì?

Vịnh Tây Thi
Thế gian sắc đẹp ai bì,
Tây Thi không nhẽ hàn vi suốt đời.
Sớm còn gái Việt bên ngòi,
Cung Ngô tối đã lên ngồi cạnh vua.
Lúc hèn, ai chẳng hơn thua,
Khi sang mới biết đời chưa mấy người.
Phấn son gọi kẻ tô, giồi,
Áo là em mặc có người xỏ tay.
Vua yêu càng lắm vẻ hay,
Vua thương, phải trái mặc bay sá gì.
Giặt sa những bạn đương thì,
Cùng xe chẳng được đi về với ta.
Xin van cô ả bên nhà,
Cũng đòi «nhăn mặt»[1] khó mà như nhau.

   




Chú thích

  1. Xưa nàng Tây Thi lúc đau bụng, thường ôm bụng mà nhăn mặt lúc ấy lại rất đẹp thêm nhiều. Có con gái nhà láng giềng người rất xấu cũng bắt chước ôm bụng nhăn mặt, người làng trông thấy phải khiếp sợ mà đóng cửa không dám thò mặt ra đường.


   Tác phẩm này là một bản dịch và có thông tin cấp phép khác so với bản quyền của nội dung gốc.
Bản gốc:
 

Tác phẩm này, được phát hành trước ngày 1 tháng 1 năm 1929, đã thuộc phạm vi công cộng trên toàn thế giới vì tác giả đã mất hơn 100 năm trước.

 
Bản dịch:
 

Tác phẩm này thuộc phạm vi công cộng vì thời hạn bảo hộ bản quyền của nó đã hết ở Việt Nam. Nếu là tác phẩm khuyết danh, nó đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1960. Đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1974. (Theo Điều 27, Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam sửa đổi, bổ sung 2009 bắt đầu có hiệu lực từ năm 2010 và điều khoản kéo dài bản quyền đối với tác phẩm khuyết danh từ 50 thành 75 năm nhưng không hồi tố)


Ngoài ra, một tác phẩm của Việt Nam thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam theo quy định này cũng thuộc phạm vi công cộng tại Hoa Kỳ chỉ nếu nó thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam vào ngày 23 tháng 12 năm 1998, tức là: tác phẩm khuyết danh đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1948; đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1948 tác phẩm chưa bao giờ được xuất bản tại Hoa Kỳ trước ngày 23 tháng 12 năm 1998. (Theo Tuyên cáo 7161 của Tổng thống Bill Clinton áp dụng Đạo luật Thỏa thuận Vòng đàm phán Uruguay (URAA) đối với các tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam)