Cổ nhân đàm luận của Trần Trung Viên
26. Nợ Liễu-Thăng

26. — NỢ LIỄU THĂNG.

Nguyên trước vua Lê-Thái-Tổ nước ta, đánh nhà Minh, đuổi quân Tầu, có chém chết Đại-Tướng Minh là Liễu-Thăng. Khi dảng hòa, nộp cống, người Minh vẫn bắt đúc người vàng sang nộp, chải đến nhà Mạc, nhà Lê-Trung-Hưng, chiều nào cũng vẫn phải giữ lệ đó, lại còn bắt đem cống cả mấy chum nước giếng Cổ-Loa để rửa hạt châu. Sau đến lượt chúa Trịnh sai quan Thượng-Thư Nguyễn-Công-Hãng sang sứ, thì ông Hãng sin chúa cứ bãi phăng cái lệ nộp người vàng, và mấy chum nước diếng thì ông lấy nước suối cho vào đem sang Tầu cống. Khi đó bên Tầu nhà Thanh đã đánh đổ nhà Minh rồi. Sang đến nơi, vua Thanh hỏi ông Hãng người vàng đâu? Ông đáp: « Liễu-Thăng là tướng nhà Minh, bây giờ là nhà Thanh thống-thuộc muôn nước, nay cứ khư khư theo thói đòi hối lộ như người Minh trước, thì kích-khuyến sao được người sau? Vua Thanh sai lấy nước diếng dửa thử hạt chai không thấy sáng, hỏi ông, ông đáp: « Bởi đi lâu ngày, nên nước biến mùi như vậy ». Vì ông cãi lẽ thế, nên từ đó hai cái lệ cống đó mới bãi đi được.